Ten epizod z życia okupowanej Warszawy lepiej znany jest za granicą niż w Polsce. Grupa żydowskich sierot, które uciekły z getta, utrzymywała się z handlu papierosami i gazetami na pl. Trzech Krzyży. Jej klientami byli niemieccy żołnierze, SS-mani i gestapowcy. Tę wręcz filmową historię przypomni tablica na gmachu Instytutu Głuchoniemych.
To, że z Powązek Wojskowych usuniemy grób Bieruta nie znaczy, że usuniemy tę postać z historii Polski. Odwrotnie, pokażemy tylko swój bandytyzm historyczny - mówi prof. Jerzy Kochanowski z Uniwersytetu Warszawskiego
Była to jedna z najsłynniejszych egzekucji przeprowadzonych przez podziemie w okupowanej przez Niemców Warszawie. Rankiem 7 marca 1941 r. w swoim mieszkaniu przy ul. Mazowieckiej 10 został zastrzelony aktor Igo Sym. Za współpracę z gestapo konspiracyjny sąd skazał go na śmierć.
"Stolica nie może być miastem bez przeszłości. Musi więc odzyskać sylwetkę Zamku i katedry" - przekonywał po wojnie prof. Jan Zachwatowicz, inicjator podźwignięcia z ruin Starego Miasta i Zamku Królewskiego. W czwartek odsłonięto na Starówce jego pomnik.
Wśród przetrzymywanych tu bohaterów byli gen. Emil Fieldorf "Nil" i Jan Rodowicz "Anoda". W poniedziałek cele słynnego aresztu śledczego Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego można będzie zwiedzić bezpłatnie z przewodnikiem.
Jego mundur, krzyż harcerski, krzyż Virtuti Militari i płaskorzeźbę z wizerunkiem Matki Boskiej Ostrobramskiej - podarowali mieszkający w Argentynie synowie bohatera, Ryszarda Białousa ps. "Jerzy", charyzmatycznego dowódcy batalionu "Zośka".
"Według mnie premier Jan Olszewski jest najwybitniejszą postacią historyczną z terenu naszej gminy" - oświadczył burmistrz Halinowa Adam Ciszkowski (PiS) na niedawnej sesji Rady Miejskiej, która zdecydowała o uhonorowaniu byłego premiera pomnikiem i parkiem w Okuniewie. Tak polityczna propaganda przykrywa pamięć.
Był chodzącą encyklopedią wiedzy o historii warszawskich Żydów i niezrównanym gawędziarzem. Na prowadzone przez niego spacery po Cmentarzu Żydowskim przy ul. Okopowej przychodziły tłumy. Jan Jagielski zmarł w wieku 83 lat.
Ten napis jest warszawską relikwią. Powstał w 1945 r. obok miejsca pierwszego pochówku "Antka Rozpylacza". Wojewódzki konserwator zabytków objął właśnie tę pamiątkę ścisłą ochroną.
W środę 10 lutego Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku po raz pierwszy zaprosi publiczność do obejrzenia swojej wystawy stałej. Złożona z sześciu galerii ekspozycja znajduje się w olbrzymiej sali w całości ukrytej pod ziemią.
W poniedziałek, 8 lutego po ponad trzech miesiącach przerwy otwiera się Muzeum Powstania Warszawskiego. W ofercie po lockdownie są m.in. zwiedzanie niedostępnych na co dzień miejsc i ścieżki tematyczne pokazujące ciekawostki z powstania. Gościom w orientacji pomoże chatbot.
Muzeum Polin zakończyło lockdown. Od czwartku można wejść do jego gmachu na Muranowie i zwiedzić nową galerię wystawy stałej zatytułowaną "Dziedzictwo". Pokazuje dorobek polskich Żydów i ich wkład w rozwój światowej cywilizacji.
- Przyjechały food trucki, byli wystawcy spożywczy. Tą pierwszą imprezą pokazaliśmy, że da się tu coś zrobić - mówią organizatorzy Off Brzeska. To nowy pomysł na ożywienie Bazaru Różyckiego.
Prof. Jacek Leociak wystawił na aukcji internetowej dla Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy spacer po terenie dawnego getta warszawskiego. Zwycięzcę licytacji z osobą towarzyszącą oprowadzi po ulicach nieistniejącego miasta.
Żeby ją zobaczyć, trzeba było stać pół godziny na dziedzińcu gmachu Muzeum Narodowego w Warszawie, a potem niewiele krócej w jego holu. Ale cóż to znaczy? Na nową Galerię Sztuki Starożytnej publiczność czekała prawie dziesięć lat.
"Żadne z naszych wykopalisk na Bliskim Wschodzie nie przyniosło nauce polskiej tyle uznania, ba, nawet w sławy w świecie, jak właśnie nasze odkrycia w Faras" - napisał kierownik misji prof. Kazimierz Michałowski. Dziś mija 60 lat od jej rozpoczęcia.
Mateusz Labuda nie jest już wicedyrektorem Muzeum Warszawy ds. kontaktu z publicznością. Został zwolniony w trybie nagłym przez nową dyrektorkę dr Karolinę Ziębińską-Lewandowską. Ta jej pierwsza decyzja personalna, podjęta po trzech tygodniach urzędowania, zaskoczyła środowisko muzealników.
Czy możliwe jest, że robotnicy z budowy na Muranowie, gdzie było kiedyś getto, zawarli tajne porozumienie z grupą z Izraela i sprzedali jej odkryte w ziemi artefakty? To elektryzujące doniesienia izraelskiej gazety sprzed kilku dni.
Widoki Warszawy pędzla Canaletta są niczym portal, przez który można przenieść się do miasta z czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego. Zamówione przez króla w XVIII stuleciu, półtora wieku później posłużyły jako wzór do odbudowy zniszczonej wojną stolicy.
Wojewódzki konserwator zabytków zawiadomił prokuraturę o możliwości popełnienia przestępstwa w związku z podaną w mediach informacją o nielegalnym wywiezieniu z Polski do Izraela żydowskich pamiątek wykopanych na terenie dawnego warszawskiego getta.
Dyrektorzy Żydowskiego Instytutu Historycznego, Muzeum Polin i Muzeum Getta Warszawskiego wydali wspólne oświadczenie, w którym odnieśli się do informacji o nielegalnym wywiezieniu z Polski przedmiotów odkopanych na terenie dawnego getta warszawskiego.
Na jednej z budów na terenie byłego getta w Warszawie pracownicy odkopali stuletnie filakterie, pudełeczka z ustępami Tory. Skontaktowali się z izraelskimi historykami, którzy potajemnie wywieźli je do Izraela. - To absolutny skandal - komentuje prof. Barbara Engelking.
Dla kolejnych pokoleń czytelników "Kamieni na szaniec" Tadeusz Zawadzki "Zośka" zawsze będzie młodym dzielnym harcerzem, który pod Arsenałem uwolnił z niemieckiej więźniarki swojego przyjaciela Jana Bytnara "Rudego". Gdyby żył, obchodziłby dziś setne urodziny.
Słynna Reduta Ordona, w powszechnej świadomości obecna dzięki wierszowi Adama Mickiewicza, pozostanie w rejestrze zabytków - potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny. To zła wiadomość dla deweloperów, którzy planowali w jej miejscu intensywną zabudowę.
Na rok więzienia w zawieszeniu na trzy lata i karę grzywny skazany został właściciel zabytkowego budynku dawnej szkoły w Broku na Mazowszu. To wyrok za nielegalne zburzenie blisko 100-letniego obiektu.
Kiedyś były ich tysiące, do dziś przetrwało kilkanaście. Są cennym dokumentem powojennej akcji rozminowania Warszawy. Stowarzyszenie "Kamień i co? Ratujemy warszawskie zabytki" stworzyło interaktywną mapę saperskich napisów na ścianach domów i apeluje o zabezpieczenie tych, którym wciąż grozi zniszczenie.
5 stycznia 2021 roku tablica poświęcona Janowi Rodowiczowi "Anodzie" została zdemontowana z gmachu Ministerstwa Sprawiedliwości w tajemnicy przed naszym środowiskiem, a także członkami jego rodziny - pisze w liście do redakcji powstanka warszawska Anna Jakubowska "Paulinka".
Tajemnicza mogiła na obrzeżach Białołęki. W dzielnicy krążą o niej różne legendy, grobem opiekują się mieszkańcy. Interweniowała radna. IPN jej odpowiedział, że na ekshumację nie ma pieniędzy.
Zabite deskami okna, zawilgocone ściany, odpadające płatami tynki, dziury w murach po wykruszonych cegłach - tak jeszcze kilka lat temu wyglądał symbol Nowej Pragi - XIX-wieczny pałacyk Konopackiego przy ul. Strzeleckiej. Na jego kapitalny remont i modernizację miasto wydało ponad 16 mln zł.
Strach, niepewność jutra, utrata poczucia czasu, głód i choroby - tego doświadczyły setki tysięcy osób stłoczonych w getcie warszawskim. Ich przeżyciom poświęcona jest wystawa w 80. rocznicę zamknięcia bram getta.
Na ulicach stały patrole. Nie było mowy o wejściu do domu od frontu. Ale była inna droga. Z Żurawiej w bramę, tam skok na trzepak i dach baraku. Z niego przez mur na podwórko mojej kamienicy. Raz natknąłem się w niej na żołnierza, wszedł za potrzebą... - Jerzy S. Majewski wspomina godzinę milicyjną w Warszawie.
- To miejsce interesuje każdego, kto ma ambicję przekształcić kraj, świat, politykę. To miejsce naznaczone masą symboli wzajemnie się wykluczających, wręcz sobie wrogich, stawianych z przeciwnymi intencjami - mówi o pl. Piłsudskiego varsavianista Jarosław Zieliński.
Pandemia koronawirusa nie przeszkodziła organizatorom Edukacyjnego Festiwalu Mezuza. Druga edycja imprezy poświęconej mezuzom i śladom po nich odbywa się w ten weekend - 12 i 13 grudnia. Tyle tylko, że wszystkie wydarzenia przeniesiono do sieci.
Zdjęcia kanclerza RFN Willy'ego Brandta klęczącego przed warszawskim pomnikiem Bohaterów Getta obiegły świat. Tymczasem w Polsce fotografię z tego wydarzenia opublikowała tylko żydowska gazeta "Fołks Sztyme". Historyczny gest Brandta w prasie PRL został niemal przemilczany. Państwowa propaganda nie chciała eksponowania obrazu "dobrego Niemca".
W przypadającą w niedzielę 190. rocznicę wybuchu powstania listopadowego na filarze estakady Trasy Łazienkowskiej przy Wisłostradzie odsłonięto pamiątkową tablicę. Napis na niej informuje, że w tym miejscu znajdował się browar Weissa, którego podpalenie było sygnałem do rozpoczęcia tamtego zrywu.
Znamy laureatów "polskiego Nobla dla historyków" - Nagrody "Klio" za najlepsze książki historyczne wydane w ostatnim roku. W kategorii varsaviana jury najwyżej oceniło "Plac" Jarosława Zielińskiego, "Lato 1920" Joanny Rolińskiej oraz "Ech, panie Wiech!" Janusza Dziano i Danuty Koper.
Małpka - maskotka Peemek, portret jedynego ciemnoskórego powstańca warszawskiego Augusta Agboli O'Browna i miniatura pomnika Syreny znad Wisły - to trzy eksponaty Muzeum Warszawy, które zainspirowały dziennikarkę i reporterkę Aleksandrę Zbroję. Przygotowane przez nią audioreportaże dostępne są online od 16 listopada.
Historyczne zdjęcie nieistniejącego mostu ożyło kolorami. Mirosław Rawiński, warszawski zegarmistrz, w wolnych chwilach koloryzuje stare fotografie.
Dawny Szpital Dziecięcy im. Bersohnów i Baumanów przy ul. Siennej i Śliskiej od dziś jest własnością Muzeum Getta Warszawskiego. Umowę jego zakupu uroczyście podpisali dyrektor MGW Albert Stankowski i Adam Struzik, marszałek województwa mazowieckiego, do którego dotychczas należał ten obiekt.
W sobotę, 16 listopada 1940 r. Niemcy zamknęli warszawskie getto. Na obszarze 307 ha w środku miasta uwięzili początkowo ponad 350 tys. Żydów. Ale wolność odbierali im krok po kroku od początku okupacji.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)