- Inteligencji w mieście łatwo mówić, że pogromy robili jacyś chuligani. Nie. Robili je Polacy. Właśnie mija 80 lat od pogromu wielkanocnego w Warszawie.
- Wjeżdżamy na plac Żelaznej Bramy. Żydowscy kupcy w pośpiechu pakują swój towar. Cały plac okrążony masą najrozmaitszych wyrostków, uzbrojonych w sztylety, noże i pałki - publikujemy relacje ofiar pogromu wielkanocnego z 1940 roku.
Dziś mija 40 lat od jednej z największych katastrof w dziejach polskiego lotnictwa. 14 marca 1980 r. podczas lądowania na Okęciu rozbił się samolot PLL LOT "Mikołaj Kopernik". Wśród 87 ofiar była piosenkarka Anna Jantar.
W wieku 94 lat zmarł w Nowym Jorku amerykański architekt Henry N. Cobb. Za oceanem był znanym projektantem wieżowców, w Polsce zasłynął jako autor fenomenalnych zdjęć Warszawy z 1947 r. Obrazy zrujnowanego miasta utrwalił na kolorowej kliszy.
Ponad 11 tys. nowych skanów fotografii z lat 1945-49 zamieściło w sieci Narodowe Archiwum Cyfrowe. Pochodzą z zasobów zapomnianej dziś agencji prasowej PPS-u. Wśród nich są rewelacyjne zdjecia odradzającej się po wojnie Warszawy.
Jest tak szczegółowy, że widać każdy dom z graficzną informacją o stanie jego zachowania. Przygotowany przez Biuro Odbudowy Stolicy plan inwentaryzacji wojennych zniszczeń Warszawy doczekał się publikacji w wersji cyfrowej w miejskim serwisie mapowym.
Przewidział przesyłanie obrazu telewizyjnego na odległość, pracował nad telefonem bezprzewodowym, nawoływał do walki z konserwatyzmem. W Warszawie nazywany szarlatanem, doceniony w Europie. W niedzielę przypada 170. rocznica urodzin Juliana Ochorowicza.
Po raz pierwszy w historii odbudowanego Zamku Królewskiego w Warszawie urządzono w nim stałą ekspozycję kolekcji militariów. Otwarta w poniedziałek prezentuje broń białą, palną i uzbrojenie ochronne z XVII i XVIII w.
Pościg za śmieciarką, przeszukiwanie stosów odpadów. Dramatyczna akcja niczym z sensacyjnego filmu w poszukiwaniu wyrzuconych do kontenera dokumentów i pamiątek po zmarłym niedawno powstańcu warszawskim.
Burza po wyrzuceniu księgozbioru powstańca warszawskiego Eugeniusza Tyrajskiego do kontenera na śmieci. Głos zabierają władze miasta i Muzeum Powstania Warszawskiego. Wnuczka tłumaczy, że nie była w stanie zawieźć książek do biblioteki. Położyła je w kontenerze, by przechodnie mogli je wybrać
Tysiące książek w kontenerze. Na śmietnik trafił księgozbiór zmarłego niedawno powstańca warszawskiego i wiceprezesa Związku Powstańców Warszawskich Eugeniusza Tyrajskiego.
Te historie swego czasu znali tylko wtajemniczeni. O ukrywających się w warszawskim zoo, o napadzie na konwój jadący do Banku Pod Orłami, o podsłuchach w Rarytasie i Łazienkach Królewskich. Pisze o nich w swojej nowej książce Jerzy S. Majewski.
Czerwcowej nocy 1708 r. woźnica Jan Kozuba wracał na rauszu z knajpy. Twierdził potem, że z Wisły wyszła do niego "morowa dziewica", a głową sięgała wieży Zamku Królewskiego. Kozuba jako pierwszy zmarł na dżumę, która wkrótce wyludniła Warszawę.
Jej wyroby posiadał zarówno hitlerowski marszałek Hermann Göring, jak i komunistyczny przywódca Bułgarii Georgi Dimitrow. O słynnej artystycznej pracowni brązowniczo-grawerskiej rodziny Mieczników opowie nowa wystawa w Muzeum Warszawy.
Dziesiątki wydarzeń - wystaw, wykładów, debat, konferencji, pokazów filmowych i spacerów - przypomni trud powojennej odbudowy Warszawy. Od jej rozpoczęcia mija właśnie 75 lat.
"Nie bądźcie obojętni, kiedy jakakolwiek mniejszość jest dyskryminowana" - te słowa Mariana Turskiego są dla mnie jednymi z najważniejszych w ostatnich latach. Czułem dumę, że wypowiada je Polak, ale też satysfakcję, że w świetle kamer światowych mediów musieli ich wysłuchać: prezydent Andrzej Duda, członkowie rządu, ważni politycy PiS.
- Dziś dobrze wiemy, że niereagowanie na zło powoduje, że rozprzestrzenia się ono z wielką siłą - powiedziała wicemarszałek Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska podczas warszawskiej uroczystości Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu.
Przy "Szpicbródce" i "Mańku Bucu" policjanci znajdują tajemniczą blaszkę w kształcie ósemki. Ma być kluczem do największego łupu w Europie.
Był legendarnym kurierem i emisariuszem dowództwa AK i rządu RP w Londynie, uczestnikiem powstania warszawskiego i szefem znienawidzonego przez władze Radia Wolna Europa. Dziś mija 15 lat od śmierci Jana Nowaka-Jeziorańskiego.
Odbudowa Warszawy zaczęła się niemal natychmiast po zajęciu 17 stycznia 1945 r. lewobrzeżnej części miasta przez żołnierzy Wojska Polskiego i Armii Czerwonej. Warszawiacy chcieli odzyskać chociaż kawałek miasta, które utracili podczas wojny.
Strajkowali piekarze, więc brakowało chleba. Wynajęcie pokoju graniczyło z cudem i kosztowało krocie. Ale już wtedy rodził się czar międzywojennej Warszawy. W mieście działało kilkadziesiąt kin, powstawały i pierwsze kabarety, a życie miasta toczyło się w kawiarniach. Oto Warszawa w 1920 roku.
Chata jest już gotowa, kuźnia też. Archeolog Mateusz Osiadacz odtwarza cyfrowo początki Warszawy. W lutym przeniesiemy się wirtualnie do XI wieku na Bródnie.
Był skoczkiem "cichociemnym", oficerem AK, bohaterem powstania warszawskiego. Po wojnie jako architekt współtworzył Trasę W-Z i MDM. Stanisław Jankowski "Agaton" będzie miał w Warszawie swój pomnik.
W drugi dzień świąt Bożego Narodzenia zmarł Eugeniusz Tyrajski, pseudonim "Genek" i "Sęk", weteran Szarych Szeregów i Armii Krajowej, uczestnik powstania warszawskiego. Od 2014 r. był wiceprezesem Związku Powstańców Warszawskich.
"Wyprowadzili nas na niezabudowany plac, na którym obecnie jest krzyż. Tam ustawiono nas w szeregu, kazano zdjąć kapelusze i uklęknąć" - wspominał Stanisław Piegat, który cudem przeżył egzekucję. Rankiem 27 grudnia 1939 r. Niemcy rozstrzelali w Wawrze ponad stu cywili pojmanych podczas nocnej obławy.
Na szczycie Domu Wedla przy ul. Puławskiej 28 zaświecił odtworzony neon firmy E. Wedel. Wygląda tak jak na archiwalnych fotografiach tego budynku z lat 30. i 50.
Nowy pomysł na stulecie bitwy warszawskiej 1920 r. Przy trasie ekspresowej S8 ma stanąć ośmiometrowa statua Matki Bożej Łaskawej. "Chcemy w ten sposób podziękować Bogu za interwencję Najświętszej Maryi Panny i obronę przez nadciągającą w 1920 r. ze wschodu rewolucją" - powiedział Katolickiej Agencji Informacyjnej biskup diecezji warszawsko-praskiej Romuald Kamiński.
13 grudnia 1981 r. władze komunistyczne wprowadziły w Polsce stan wojewnny. 38 lat później na ulice Warszawy wróciły relikty PRL.
Nie żyje Henryk Troszczyński, żołnierz Armii Krajowej i uczestnik powstania warszawskiego. W 1942 r. jako robotnik przymusowy był świadkiem odkrycia masowych grobów polskich oficerów w lesie katyńskim.
Przed wojną Warszawa szczyciła się pierwszym na świecie Muzeum Antyalkoholowym. W jego uroczystym otwarciu w 1938 r. w siedzibie Polskiego Towarzystwa Antyalkoholowego "Trzeźwość" uczestniczyli duchowni trzech wyznań oraz minister pracy i opieki socjalnej Marian Zyndram-Kościałkowski.
"Ruda, córka Cwiego. Historia Żydów na warszawskiej Pradze" Adama Dylewskiego została najlepszą książką historyczną o Warszawie w tegorocznej edycji Nagrody "Klio". Jej lektura to pasjonująca podróż w czasy, gdy w prawobrzeżnej części miasta język jidisz słychać było na równi z polskim.
W Sali Wielkiej Zamku Królewskiego wręczono w czwartek nagrody "Klio", za najlepsze książki historyczne tego i poprzedniego roku. W kategorii varsaviana pierwszą nagrodę otrzymał Adam Dylewski. Jego książka "Ruda, córka Cwiego. Historia Żydów na warszawskiej Pradze" zachwyciła jurorów.
Ponad 200 wydawnictw z Polski, ale też Ukrainy, Białorusi, Rosji i Niemiec bierze udział w rozpoczynających się w czwartek XXVIII Targach Książki Historycznej.
Podczas rewizji ubecy znaleźli przy nim zdjęcie Stalina z odręczną dedykacją. Rodzina później żartowała: "Widzisz, Leonia, ten Stalin tylu osobom życie odebrał, a tobie uratował".
Zmienia się sposób zakupu książek, ale ciągle jest około 30 tys. osób, które co roku przychodzą na targi zobaczyć książkę "na żywo", spotkać autorów, zdobyć ich autografy. Targom towarzyszy cała masa wydarzeń związanych z historią.
W tym budynku nic nie jest oczywiste. Ma 30 m wysokości, tyle co dziesięciokondygnacyjny blok, ale z zewnątrz widać tylko dwie 12-metrowe bryły. Większość gmachu skrywa się pod ziemią. Tam też będzie jego serce - wystawa stała poświęcona Piłsudskiemu.
Gromkie brawa rozległy się dziś w południe na placu Zamkowym, gdy zajechał tu powóz z sobowtórem Józefa Piłsudskiego. Od inscenizacji powierzenia mu urzędu Naczelnika Państwa rozpoczął się piknik historyczny organizowany przez stołeczny ratusz z okazji Narodowego Święta Niepodległości.
W niedzielne przedpołudnie z placu Hallera wyruszyła defilada historyczna. Jej uczestnicy przebrani za rycerzy, powstańców i żołnierzy z różnych epok przemaszerowali ulicami Pragi. Organizatorem było stowarzyszenie, które wśród głównych celów ma: promowanie myśli Jana Pawła II, obronę przed deprawacją dzieci i młodzieży oraz odkłamywanie tradycji, kultury i historii.
W chwili ataku III Rzeszy na Polskę zasoby Archiwum Akt Nowych zajmowały na regałach 37 km. Wojnę przetrwało zaledwie kilka procent. Część dokumentów Niemcy wywieźli, część spalili po powstaniu warszawskim w budynku SGH przy Rakowieckiej.
80 lat temu wybuch II wojny światowej przerwał ligowe rozgrywki. W sobotę młodzi piłkarze je dokończą.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)