Rok 2016 w Warszawie. Afery, marsze, sukcesy i wielkie inwestycje [ZDJĘCIA]

Po serii artykułów śledczych dziennikarek 'Gazety Stołecznej' Iwony Szpali i Małgorzaty Zubik temat bezprawnego przejmowania działek i budynków w stolicy przez handlarzy nieruchomości przebił się na czołówki serwisów informacyjnych. Afera uderzyła w polityków, adwokaturę i urzędników. Ucierpiała reputacja prezydent Warszawy Hanny Gronkiewicz-Waltz, która pod koniec sierpnia zdymisjonowała w końcu dyrektora biura nieruchomości w ratuszu Marcina Bajkę, a także swoich zastępców Jarosława Jóźwiaka i Jacka Wojciechowicza.

Latem prezydent Andrzej Duda podpisał uchwaloną jeszcze w poprzedniej kadencji Sejmu tzw. małą ustawę reprywatyzacyjną, która uniemożliwia zwroty m.in. szkół, komisariatów czy parków. Sejm zajął się zaś projektem docelowych przepisów, które zgłosili posłowie PO. A nasze redakcyjne koleżanki dostały nominacje do najważniejszych nagród dziennikarskich. Zdobyły m.in. tytuł dziennikarek śledczych roku w plebiscycie miesięcznika 'Press'.

W długi weekend majowy włoska firma Astaldi zaczęła prace przy dwóch stacjach metra na Targówku i jednej na Pradze przy ul. Szwedzkiej. Roboty ruszyły z kopyta, przebiegają bez większych problemów i nie powodują dużych utrudnień w ruchu. Niedawno na budowie stacji Trocka zaczęło się wybieranie ziemi spod stropu. W 2017 r. wystartują stąd tarcze drążące tunele w stronę Dworca Wileńskiego.

Z większymi kłopotami pod koniec listopada do prac przy dwóch stacjach metra na Woli przystąpiła turecka firma Gűlermak. Wiele miesięcy zajęło wydawanie pozwoleń, potem duże zamieszanie spowodowała nowa organizacja ruchu po zamknięciu ul. Górczewskiej. Oba odcinki metra powinny być gotowe w 2019 r.

W tym roku na warszawskie ulice regularnie wychodziły manifestacje - największe w obronie Konstytucji, której zapisy łamie rządząca Polską większość z PiS. Przemarsze organizował Komitet Obrony Demokracji razem z partiami opozycyjnymi. Największe gromadziły po kilkadziesiąt tysięcy uczestników, którzy zjeżdżali nawet z odległych części kraju. Trasy demonstracji prowadziły m.in. sprzed siedziby Trybunału Konstytucyjnego na pl. Piłsudskiego, sprzed Stadionu Narodowego mostem Poniatowskiego, z pl. Bankowego na pl. Konstytucji, a ostatnia 13 grudnia sprzed dawnej siedziby KC PZPR u zbiegu Al. Jerozolimskich i Nowego Światu do budynku PiS przy ul. Nowogrodzkiej.

Spektakularny przebieg miał też 'czarny protest' - 3 października dziesiątki tysięcy kobiet przez cały dzień pikietowały w różnych miejscach Warszawy przeciwko zaostrzeniu ustawy aborcyjnej. Zmusiło to partię Jarosława Kaczyńskiego to wycofania się z tych planów.

Rezygnacja z tej funkcji w ratuszu była jedną pierwszych decyzji Hanny Gronkiewicz-Waltz po objęciu rządów w Warszawie w 2006 r. Musiało minąć dziesięć lat, żeby zrozumiała, jak wielki błąd popełniła - miasto rozwija się w nieładzie urbanistycznym, a uchwalanie planów zagospodarowania ciągnie się latami. Jesienią najpierw mianowała Marlenę Happach na stanowisko dyrektor miejskiego Biura Architektury, a potem została naczelną architektką miasta.

Marlena Happach wcześniej kierowała warszawskim oddziałem Stowarzyszenia Architektów Polskich. Zaangażowała się w projekt centrów lokalnych. W rozmowie z Dariuszem Bartoszewiczem na pytanie, co jest najważniejsze w mieście, Marlena Happach odpowiedziała: - Zbytnio skupiamy się na tym, gdzie można albo nie należy stawiać wysokich budynków. A najważniejsze jest to, co mamy w parterach, jakie są chodniki, czy są wygodne, ładne i bezpieczne dla wszystkich.

Legia Warszawa świętowała w 2016 r. stulecie istnienia. Piłkarze zrobili sobie i kibicom najlepszy prezent, zdobywając wiosną podwójne trofeum - mistrzostwo i Puchar Polski. Jako pierwszy klub z naszego kraju od blisko 20 lat Legia awansowała do prestiżowych rozgrywek w Lidze Mistrzów. I choć nie uniknęła tu blamażu (dwie wysokie porażki z Borussią Dortmund), to jednocześnie przyciągnęła uwagę całego piłkarskiego świata dzięki remisowi z Realem Madryt. Ostatecznie Legia zajęła w swojej grupie trzecie miejsce, co dla niektórych było zaskoczeniem, a co dało jej prawo uczestnictwa w rozgrywkach Ligi Europy.

Na koniec jubileuszowego roku Rada Warszawy nadała nazwę 'rondo Legii Warszawa' na ul. Księcia Bolesława na Bemowie.

Ich otwarcie można uznać za przełom w myśleniu o mieście - koniec ze zmuszaniem ludzi do chodzenia po schodach kładek i podziemnych korytarzy. Rewolucyjne zmiany są możliwe dzięki zmianie nastawienia władz Warszawy i nowego kierownictwa Zarządu Dróg Miejskich. Po długich perypetiach jesienią najpierw udało się wytyczyć zebrę w poprzek ul. Andersa przy pl. Bankowym (to projekt z budżetu obywatelskiego, który czekał na realizację od ponad roku). Teraz działają zaś przejścia dla pieszych przez Al. Jerozolimskie i ul. Emilii Plater przy Dworcu Centralnym. Po latach likwidowania zebr przyszedł czas na ich przywracanie. Kończy się prymat ruchu samochodowego nad pieszym w centrum.

Kolejne przejścia planowane są m.in. wokół ronda Czterdziestolatka, przez Marszałkowską przy ul. Widok i Nowogrodzkiej, przez Al. Jerozolimskie przy Poznańskiej, przez Wisłostradę przy Chełmskiej. To ostatnie wywalczyła grupa emerytów i rodziców z wózkami dziecięcymi, którzy dwukrotnie wyszli w proteście na środek Wisłostrady.

Głaz stanął potajemnie na wspólnym dziedzińcu ratusza i urzędu wojewódzkiego przy pl. Bankowym w rocznicę katastrofy smoleńskiej 10 kwietnia. Uroczystość bez niezbędnych uzgodnień z miejskimi urzędnikami i konserwatorem zabytków zorganizował wojewoda Zdzisław Sipiera z PiS. Sprzeciw budził napis na kamieniu: 'Poległ w służbie ojczyzny 10 kwietnia 2010 r. pod Smoleńskiem', który sugeruje, że były prezydent poniósł śmierć na polu walki, a nie w katastrofie lotniczej.

Głaz dostarczył ówczesny radny, a obecny poseł PiS Andrzej Melak. On też załatwił wyrzeźbioną podobiznę byłego prezydenta Warszawy i Polski, która nie przypominała jednak twarzy Lecha Kaczyńskiego. Była tak szpetna, że w listopadzie została zmieniona. PiS zorganizował wtedy fetę z udziałem prezesa partii Jarosława Kaczyńskiego i połowy rządu. Pretekstem była 14. rocznica zaprzysiężenia Lecha Warszawy na prezydenta Warszawy.

Na ten moment niecierpliwie czekali miłośnicy warszawskich zabytków. Ponad stuletnia Hala Koszyki została rozebrana w poprzedniej dekadzie. Latami ziała po niej dziura w ziemi i niektórzy tracili już nadzieję, że uda się odtworzyć ten cenny budynek. Stało się to dopiero po zmianie inwestora - firma Griffin Real Estate zatrudniła renomowaną pracownię JEMS Architekci, która przygotowała nowy projekt. - Tak trudnego jeszcze nie miałem, a jestem związany z architekturą już prawie 50 lat - mówił 'Stołecznej' architekt Jerzy Szczepanik-Dzikowski.

Hala Koszyki została otwarta w październiku. Działające tu restauracje, kawiarnie i sklepy są oblegane przez warszawiaków, choć ceny nie należą do najniższych.

Wielki sukces na igrzyskach olimpijskich w Rio de Janerio odniosła trenująca w Warszawie Anita Włodarczyk. Zdobyła złoty medal i pobiła rekord świata w rzucie młotem, który wkrótce potem poprawiła (na 82,98 m) podczas Memoriału Kamili Skolimowskiej na Stadionie Narodowym.

Po powrocie z igrzysk do Warszawy zawodniczka pokazała, w jakich warunkach trenuje na stadionie warszawskiej Skry na Ochocie. - Zardzewiałe gryfy, zgrzybiałe pomieszczenie z dziurami, miskami postawionymi dlatego, że gdy pada deszcz, woda z sufitu kapie do siłowni. Ja się do tego przyzwyczaiłam. Żal mi młodszych kolegów z mojego klubu. Dzieciaki przychodzą tutaj zimą poubierane w dwa dresy, czapki, rękawice. Zagryzają zęby i trenują - mówiła dziennikarzom mistrzyni olimpijska.

Problem smogu i coraz bardziej zatrutego powietrza w Warszawie w końcu przebił się do świadomości mieszkańców. Aktywiści miejscy trąbili o tym od lat, wytykali władzom miasta, że brakuje stacji pomiarów zanieczyszczeń i wiarygodnych danych.

15 grudnia decyzją władz Warszawy po raz pierwszy mieszkańcy mogli korzystać za darmo z komunikacji miejskiej z powodu niepokojących prognoz stężenia pyłu PM10. Rzeczywiście, zachęciło to wiele osób do rezygnacji z samochodu. Prezydent Hanna Gronkiewicz-Waltz poinformowała, że druga linia metra przewiozła o 10 proc. więcej pasażerów. Wiceprezydent Michał Olszewski zapowiedział utworzenie warszawskiego indeksu powietrza z aplikacją na smartfony.

Dawny pawilon meblowy przy ul. Emilii Plater, który w ostatnich latach dostał nowe życie jako siedziba Muzeum Sztuki Nowoczesnej, miał zostać rozebrany pod kolejny wieżowiec. Jednak pełniący obowiązki stołecznego konserwatora zabytków Michał Krasucki wymyślił, jak ocalić ten przykład powojennego modernizmu. Miasto wspólnie z inwestorem wieżowca sfinansują przeprowadzkę 'Emilki' przed pobliski Pałac Młodzieży. Teraz trwa rozbiórka kolejnych elementów pawilonu, który ma być odtworzony w nowym miejscu w 2017 r. sporym kosztem - 25 mln zł.

Nie udało się kilka lat temu na Muranowie, gdzie zaprotestowali mieszkańcy, za to operacja w południowym Śródmieściu skończyła się pełnym sukcesem. Zarząd Dróg Miejskich zrealizował tu projekt przegłosowany z budżetu obywatelskiego i w dzielnicy powstała pierwsza strefa obniżonej prędkości Tempo 30. Podobne obejmują większą część centrum Berlina, w Warszawie to wciąż nowinka.

Skrzyżowanie ul. Koszykowej z Mokotowską zamieniło się w minirondo (zlikwidowano sygnalizację świetlną), podniesiono poziom jezdni u zbiegu Mokotowskiej i Chopina, a na Koszykowej obowiązuje kontraruch rowerowy i uporządkowano parkowanie. Te zmiany mają służyć poprawie bezpieczeństwa.

Ratusz szykował się do budowy kolejnej przeprawy przez Wisłę, ale skala mostu i dojazdów do niego przeraziła mieszkańców Żoliborza. Skrzyknęli się w proteście przeciw inwestycji, która ich zdaniem miała doprowadzić do paraliżu komunikacyjnego dzielnicy. Podczas konsultacji społecznych, które zorganizował ratusz, udało się wprawdzie wypracować rozwiązania, które temu zapobiegały (m.in. zwężenie jezdni ul. Krasińskiego, zmniejszenie węzła z Wisłostradą). Jednak uspokojenie nastrojów na Żoliborzu spowodowała dopiero decyzja wiceprezydenta Warszawy Michała Olszewskiego o wycofaniu wniosku o pozwolenie na budowę.

Ratusz zdecydował, że 1,2 mld zł zarezerwowane na most Krasińskiego woli przeznaczyć na szybsze dokończenie budowy II linii metra aż do bazy technicznej Mory na obrzeżach Bemowa (w 2023 r.). Kolejne zaoszczędzone 80 mln radni przeznaczą w marcu na inwestycje drogowe w prawobrzeżnej części Warszawy. M.in. na Targówku powstanie ul. Nowotrocka, wzrosły też szanse na domknięcie obwodnicy śródmiejskiej między Wiatraczną a rondem Żaba.

Kosztem 87 mln zł miesiąc przed terminem pod koniec października drogowcy otworzyli tunel pod linią PKP i ul. Patriotów w Międzylesiu. To ważna inwestycja, która rozładowała korki, poprawiła bezpieczeństwo po likwidacji przejazdu kolejowego i zszyła dzielnicę. Jednocześnie na drogowców spadły głosy krytyki za to, że projekt jest przeskalowany i nie uwzględnia potrzeb pieszych i rowerzystów, którzy niepotrzebnie muszą korzystać z dodatkowych schodów i przejść podziemnych. Skomplikowały się też trasy autobusów, które podwożą pasażerów do stacji kolejowej.

Okolice otwartej w 2015 r. stacji II linii metra Rondo Daszyńskiego zamieniły się w wielki plac budowy. W maju 2016 r. w pobliżu został oddany do użytku kompleks trzech biurowców pod nazwą Warsaw Spire. Najwyższy z nich ma 180 m (z iglicami liczy 220 m). To jaskółka zmian, które w najbliższych latach czekają otoczenie ul. Towarowej i Prostej.

Deweloper - belgijska firma Ghelamco - zadbał też o najbliższe sąsiedztwo nowych wieżowców. U ich podnóża powstał dostępny dla wszystkich plac Europejski. Zimą furorę wśród mieszkańców Woli robi otwarta tu po raz pierwszy ślizgawka.

To był kolejny rok wielkich zmian nad Wisłą. Trwa przebudowa odcinka bulwarów między mostami Świętokrzyskim i Śląsko-Dąbrowskim z przejściem podziemnym pod Wisłostradą (inwestycja ma być gotowa latem 2017 r.). Nietypowy projekt powstał bliżej Cypla Czerniakowskiego - można tu spędzić czas w saunie z widokiem na rzekę.

Najbardziej spektakularną zmianą było otwarcie jesienią kładki pieszo-rowerowej nad Kanałem Żerańskim. Ta 300-metrowa konstrukcja, która powstała kosztem 4,8 mln zł w miejscu dawnego ciepłociągu łączącego Elektrociepłownię Żerań z wysypiskiem popiołów, spięła dwa odcinki szlaku nadwiślańskiego po prawej stronie rzeki. Dzięki kładce można się tu przedostać wzdłuż Wisły na jej całym odcinku warszawskim - od Falenicy aż po Kępę Tarchomińską.