Ta fotografia została upozowana podczas zabawy sylwestrowej 1930/1931. Na zdjęciu oglądamy gwiazdę m.in. kabaretu Zulę Pogorzelską (pierwsza z lewej) oraz Janinę Sokołowską (z butelką szampana) oraz aktora Władysława Waltera (po lewej). Kabaret powstał w 1929 r. w budynku dawnego Teatru Nowoczesnego przy ul Jasnej i działał tu do 9 sierpnia 1933 r. Dyrekcję artystyczną sprawowały ówczesne sławy. Najpierw Andrzej Włast, potem Jerzy Boczkowski. Wśród wykonawców błyszczały wielkie nazwiska. M.in.: Eugeniusz Bodo, Loda Halama. Komponował Jerzy Petersburski i Henryk Wars.
U zbiegu Nowego Światu i Al. Jerozolimskich znajdował się dancing konkurujący luksusem i popularnością z Adrią. Jego wnętrza urządzono z przepychem, a ściany zdobiły kolorowe marmury, alabastry, ogromne lustra, malunki na ścianach. Tak jak w Adrii obok dancingu i restauracji lokal miał też kawiarnię. Na pierwszym piętrze łączyła się ona z niewielkim oddziałem pocztowym z kabinami telefonicznymi i wydzieloną salką teatrzyku 13 rzędów. Na fotografii z 31 grudnia 1937 r. oglądamy występy Władysława Waltera przed uczestnikami balu sylwestrowego. Był on powszechnie znanym i charakterystycznym aktorem teatralnym i kabaretowym. Także autorem i wykonawca piosenek. Zagrał w latach międzywojennych w kilkudziesięciu filmach wcielając się często w postaci warszawskich cwaniaków, uliczników, dozorców czy choćby bogatych przedsiębiorców o proletariackich korzeniach. Warto też zwrócić uwagę na widoczne obok instrumenty orkiestry big-bandowej. Obowiązkowej na dancingach lat 30. U schyłku dekady, w przededniu drugiej wojny światowej Nowy Rok w lokalach warszawskich witano przy swingu i muzyce jazzowej. W trakcie balu sylwestrowego na powitanie 1939 roku w Cafe Clubie goście mogli wysłuchać Ludwika Sempolińskiego w specjalnym programie kabaretowym
Uczestnicy balu sylwestrowego w Domu Żołnierza przy ul. Zygmuntowskiej 6 (dziś to aleja Solidarności od strony wejścia do Parku Praskiego). Tu spędzali sylwestry ubożsi warszawiacy. Z jednej strony wojsko. Głównie niższe szarże. Z drugiej cywile. Ceny nie były wygórowane. Dom Żołnierza był w latach międzywojennych popularny wśród mieszkańców centrum Pragi dzięki temu, że działało kino Lotos. Szczególnie tanie były w nim bilety żołnierskie. Kosztowały 10 groszy. Cywile zawsze mogli poprosić żołnierzy o zakup takiego biletu. Gdy nadszedł wielki kryzys ceny biletów do kina spadły i nazywano je cenami kryzysowymi. Tłoku nie było, bo wiele pensji w tym czasie też było kryzysowych. Lotos kryzysu nie przetrwał i z czasem zastąpiło go Praskie Oko.
Na zdjęciu z balu sylwestrowego z przełomu lat 1931 i 1932 oglądamy towarzystwo pozujące na schodach fotografikowi prasowemu Janowi Binekowi. Obok baloników sylwestrowymi rekwizytami są tu też ozdobne parasolki.
Zwyczaj sprzedaży kolorowych balonów wykonanych z cienkiej gumy był w Warszawie popularny już przed pierwszą wojną światową. W latach trzydziestych, gdy 31 grudnia zapadał zmrok handlarze z balonami zajmowali nieomal wszystkie narożniki ulic w śródmieściu. Stali też przed popularnymi restauracjami i dancingami - takimi jak Adria. Zdarzało się, że baloniki sprzedawali znani ludzie przeznaczając pieniądze na cele charytatywne. Balony wróciły zaraz po wojnie. W latach 40 centrum wciąż leżało w ruinie, w noc sylwestrową tonęło w ciemnościach, a przy wielu ulicach handlarze balonami stali tak jak, gdyby niedawny dramat miasta nigdy się nie rozegrał.
Do fotografii wykonanej w noc sylwestrową 1932/1933 pozują m.in. Irena Horecka (pierwsza z prawej w białej sukni), Barbara Gilewska (druga z prawej w białej sukni), Ludwik Lawiński (stoi piąty z lewej), Stefan Laskowski (stoi czwarty lewej) i dyrektor orkiestry Alfred Melodyst (stoi drugi z lewej). Melodyst to jedna z legend przedwojennej piosenki. Był muzykiem, dyrygentem, kompozytorem. Do Warszawy przybył w 1923 roku i od tego czasu usłyszeć go można było w kabaretach literackich, czy dancingach takich jak Oaza, Ziemiańska czy w hotelu Bristol. Grywał tam m.in. z własnym zespołem: Jazz Fred Melodyst. W czasie gdy powstało zdjęcie prowadził orkiestrę Dancing Towarzyski. Grała właśnie w kabarecie Femina mieszczącym się w utrzymanych w duchu napoleońskiego empiru wnętrzach hotelu Angielskiego przy Wierzbowej.
Fotografia uczestników balu sylwestrowego kabaretu Femina w hotelu Angielskim w 1932 r. Hotel wznosił się u zbiegu Wierzbowej i ul. Trębackiej.
Wśród uczestników tej zabawy sylwestrowej w kabarecie literackim Femina przy Wierzbowej widać Eugeniusza Bodo - jedną z największych gwiazd przedwojennego kina i kabaretów warszawskich. Siedzi w głębi stołu. Towarzystwo jest elegancko ubrane - tak jak wymagała tego dancingowa etykieta. "Dlaczego Cię nie zaproszono na bal" - pytał u schyłku lat 30 swoje czytelniczki tygodnik "As". I zadawał kolejne pytania. "Czy wymaga pani od swego towarzysza by chował po kieszeniach smokinga czy fraka pani grzebyk, puderniczkę, pomadkę do ust, szminkę? Czy lubi pani gestykulować w trakcie tańca? Czy nie rozmawia pani przypadkiem krzykliwie? Czy spogląda pani na innych zza pleców swego dancera? Czy nie mówi pani
Orkiestra gra, a parkiet pełen jest tańczących par. Legendarną Adrię otwarto w 1931 r. przy ul Moniuszki w gmachu Towarzystwa ubezpieczeniowego Riunione Adriatica di Sicurte z Triestu. Budynek zaprojektował warszawski architekt Edward Zachariasz Eber. Był on też projektantem gmachu konkurencyjnego Assicurazioni Generali Trieste, na Złotej oraz kolejnego gmachu Riunione Adriatica przy Placu Trzech Krzyży w miejscu, gdzie dziś stoi hotel Sheraton. Wnętrza Adrii były dziełem architekta Edwarda Ebera i plejady znakomitych architektów. W artykule zamieszczonym we "Wiadomościach Literackich" w 1931 r. pod znamiennym tytułem "Epidemia Adriatica" P.M. Lubiński pisał o ogromnych tłumach odwiedzających lokal, oraz powszechnym zainteresowaniu jego architekturą. W lokalu najnowocześniejszy był bar amerykański. Jego posadzki pokrywała powłoka z gumy. Wielką atrakcją był obrotowy krąg taneczny. Obracał się jak płyta gramofonu, a mniej doświadczeni dancerzy mieli pewne problemy z utrzymaniem na nim równowagi. Z boku kręgu znajdowały się miejsca dla orkiestry, A grywali i śpiewali tu nie byle jacy artyści. W Adrii koncertował Jerzy Petersburski, Artur Gold, śpiewała Hanka Ordonówna.
I to zdjęcie z 31 grudnia 1932 r. uwiecznia bal sylwestrowy w Adrii. Na zdjęciu w otoczeniu uczestników balu widzimy Franciszka Moszkowicza, założyciela, współwłaściciela i kierownika lokalu. Świnka na jego kolanach to być może nagroda w loterii. Taką żywą nagrodę oglądamy m.in. w filmie "Piętro Wyżej" z 1937 r. w reżyserii Leona Trystana. Eugeniusz Bodo grający spikera radiowego Henryka Pączka wraca do domu z dancingu z żywą gęsią wygraną na loterii. Moszkowicz był wcześniej kierownikiem lokalu Bagatela we Lwowie. Zakładając Adrię postawił włoskim inwestorom budynku twarde warunki finansowe i po pertraktacjach stał się ich wspólnikiem. Zmarł tuż przed wojną. Przed śmiercią kazał zniszczyć wszystkie niezapłacone rachunki niektórych gości. Byli wśród nich ludzie znaczący, ministrowie, generałowie, pisarze, aktorzy.
Przy stoliku usiadła grupa dyplomatów akredytowanych w Warszawie. Wśród nich m.in.: poseł nadzwyczajny i minister pełnomocny Brazylii w Polsce Jose Francisco de Barros Pimentel oraz poseł nadzwyczajny i minister pełnomocny Norwegii w Polsce Niels Christian Ditleff z małżonką i córką. Ten sylwester był ostatnim w dziejach drugiej Rzeczypospolitej. Radośnie witano rok 1939, choć już od kilku miesięcy zapowiadano, że będzie to rok boga wojny Marsa. Stoliki w wielu warszawskich restauracjach trzeba było zamawiać już w listopadzie.
Jak podawała prasa najmodniejszą toaletą damską przełomu lat 1938 i 1939 była kloszowa suknia w kolorze fiołkowo-chabrowym z paskiem z brylantowej siatki okrągłym karczkiem z tiulu z aplikacją. Już po raz kolejny z rzędu modne były odsłonięte plecy. Dwa lata wcześniej modne panie przybywające na eleganckie dancingi i wieczory sylwestrowe w restauracjach zarzucały na suknię wieczorową futrzany żakiet. "Wieczorowa, czy balowa tualeta, bez odpowiedniego cape ze szlachetnego futra, robi dziś wrażenie czegoś niekompletnego, niewykończonego - brak jej tego ostatniego akcentu prawdziwej wytworności i elegancji. Co tu wiele mówić: cape jest po prostu konieczny!" - przekonywano w prasowych poradach modowych.
Adolf Dymsza, gwiazda przedwojennego kina i warszawskich kabaretów wznosi toast. Zdjęcie powstało w trakcie zabawy sylwestrowej w Adrii z 1935 na 1936 roku. Dymszę zawsze otaczał wianuszek wielbicieli i wielbicelek. Jednak w podobnych spotkaniach często towarzyszyła mu żona. Artysta w 1929 roku ożenił się z Zofią Olechnowicz, ładną i zgrabną baletnicą z zespołu Tacjany Wysockiej. Po ślubie rzuciła ona scenę, na której odnosiła niemałe sukcesy, potem urodziła cztery córki. Jak pisze Witold Filler w książce "Wielki Dodek" pani Zofia miała niezawodny sposób by wybijać Dymszy z głowy wszelkie miłostki. Okładała go parasolką. Jej parasolka skutecznie wybijała aktorowi chęć amorów, a ewentualnym rywalkom nadzieje na uwiedzenie gwiazdora. "Dymsza, gdy po pracy zaplątał się gdzieś wieczorem - to jedynie w celach towarzyskich" - pisał Filler.
To od restauracji w hotelu Bristol jeszcze przed I wojną światową zaczęła się tradycja urządzania sylwestrów w warszawskich hotelach. Bristol był najbardziej luksusowym. Nic dziwnego, że nadejście Nowego Roku witali tu ludzie zamożni. Bal sylwestrowy dopiero otwierał rozrywkowy sezon w hotelu. Po nim już nieprzerwanie aż po ostatki powtarzały się rozmaite bale karnawałowe. W latach 30 tłumy balowiczów szalały w sali dancingowej. Przepijano do siebie w sąsiadującym z nią barze amerykańskim. Obywa pomieszczenia przekształcono na kilka lat przed wybuchem wojny. Bar amerykański był szczytem nowoczesności: Ściany z alabastru, długie, pluszowe kanapy, okrągłe stoliczki. Jak mogła wyglądać sylwestrowa (i nie tylko) atmosfera w takim miejscu można sobie wyobrazić oglądając luksusowe dancingi na przedwojennych filmach.
Na zdjęciu z powitania Nowego Roku 1938 widzimy uczestników balu przy stolikach w barze hotelu Bristol. Bale w Bristolu, podobnie jak w innych luksusowych restauracjach i dancingach warszawskich zamieniały się w prawdziwą rewię mody.
To pozowane zdjęcie powstało w noc sylwestrową z 1926 na 1927 r. Po lewej siedzi primadonna opery i operetki warszawskiej Lucyna Messal. Przez pierwsze dziesięciolecia XX wieku wyznaczała ona trendy mody wśród warszawianek. Przed 1914 rokiem nikt nie potrafił tak nosić kapelusza jak ona. Tysiące pań w naszym mieście chciało się do niej upodobnić. Z prawej aktorka, tancerka i dyrektorka teatrów Kazimiera Niewiarowska. Kilka dni przed powstaniem fotografii Niewiarowska wraz z Messalką utworzyły Teatr Messal-Niewiarowskiej. Mieścił się w siedzibie Teatru Nowości (dawnej operetki) przy ulicy Hipotecznej. I to zapewne w siedzibie teatru miała miejsce zabawa sylwestrowa 1926 r., w której uczestniczyły. Na zdjęciu paniom towarzyszy aktor Kazimierz Dembowski.
Nie wszyscy spędzali sylwestra na balach w restauracjach czy w salach tanecznych baletowych i siedzibach rozmaitych instytucji. Popularne były zabawy urządzane w domach. Nierzadko i do nich angażowano wodzirejów.
Na fotografii oglądamy taką domową zabawę. Jej uczestnicy niczym w ruletce wyciągają losy z wróżbami. Spójrzmy jeszcze na uczesanie pań. To moda przełomu lat 20. i 30. Ostatniego dnia roku warszawscy fryzjerzy zawsze mieli ręce pełne roboty. Kilka lat później modna dama obowiązkowo będzie musiała mieć trwałą ondulację. "Nowoczesna fryzura odbiega daleko od praktycznej prostoty "garsonek" z lat 20. Na miejsce prostych, paziowskich fryzur apodyktyczna moda wprowadziła kunsztowne i misterne uczesania z lików i ruloników, bardzo twarzowe i urozmaicone, a więc pozwalające na dostosowanie je do każdych rysów i do każdego typu kobiecej głowy" - opisywał ewolucję fryzur tygodnik "As". Przy okazji namawiano panie do kąpieli włosów w oliwie, i płukaniu ich nie w occie jak robiono to wcześniej, lecz soku z cytryny, zaś ilustrowane czasopisma przed wieczorem sylwestrowym prześcigały się tez w radach jak się modni ubrać, uczesać, jaki makijaż jest najlepszy.
Na balach sylwestrowych w latach 30 grały nie tylko orkiestry jazz-bandowe. W jakiej restauracji zostało zrobione to zdjęcie z balu sylwestrowego w 1931 roku? Może czytelnicy potrafią określić miejsce powstania fotografii? Spójrzmy na panów. Na dancingach i balach mężczyzn obowiązywał uniform w postaci fraka (broń Boże smokingu). Do tego biała mucha. Muchę czarną do fraków nosili kelnerzy oraz obsługa - do której należeli też członkowie orkiestry.
Uczestnicy balu na scenie Teatru Wielkiego w kostiumach. Zdjęcie z 31 grudnia 1931 roku. Warto zwrócić uwagę na panie ukrywające swe twarze pod maskami.
Do elitarnych należały sylwestry w siedzibie Yacht Clubu Polskiego przy Wale Miedzeszyńskim. Przypomnijmy, że już u schyłku lat 20 na potrzeby Yacht Clubu stanął hangar i modernistyczny, drewniany budynek klubowy zaprojektowany przez Ernesta Fryzendorfa, żeglarza, szanowanego i członka zarządu klubu. W wieczór sylwestrowy na daleką Saską Kępę uczestników balu podwoziły taksówki i własne limuzyny.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze