"Kiedyś kamienica tętniła życiem, dziś stoi pusta i niszczeje. Czas się w tej kamienicy zatrzymał, na zarośniętym podwórku leżą zabawki i trochę kuchennego sprzętu. W środku kamienicy stoją w niektórych pomieszczeniach jeszcze meble i inne rzeczy osobiste po byłych lokatorach. Na strychu można znaleźć wiele starych gazet z lat 90. i mnóstwo innych rupieci" - pisze na swoim fotoblogu Szary Burek.
Na jego zdjęciach olbrzymi pięciopiętrowy dom Wolfa Krongolda zwany "Pekinem" u zbiegu Żelaznej i Złotej wygląda tak, jakby od 20 lat nikt do niego nie wchodził. Na podwórku wyrosły drzewa. W mieszkaniach stoją kanapy, regały, w oknie siedzi pluszowy miś, na ścianie wiszą kalendarze z 1992 i 1994 r. Pozostawiony przez kogoś numer "Życia Warszawy" na pierwszej stronie informuje o zaostrzeniu się konfliktu w Jugosławii. Zdjęcia pokazują też wystrój i wyposażenie budynku, np. ozdobne sklepienie przejazdu bramnego, drewniane schody z zachowanymi poręczami i kaflowy piec w jednym z pokoi.
Wzniesiona w końcu XIX w. narożna kamienica Krongolda zwraca uwagę nie tylko wielkością, ale też attyką nad narożnikiem domu. Zdobią ją posągi dwóch półnagich mężczyzn siedzących po bokach cokołu z datą 1899. Jeden przedstawia brodatego starca symbolizującego mijający XIX wiek. Drugi posąg to wizerunek muskularnego młodzieńca, personifikacja wieku XX, który ma wkrótce nadejść. "Kamienica była mrówkowcem fin de siecle'u. Na niższych piętrach znalazły się wielopokojowe mieszkania, elegancko wyposażone, z oddzielną marmurową, paradną klatką schodową i z kutymi balustradami. To zapewne w jednym z takich lokali na początku XX w. mieszkał i prowadził swój gabinet doktor chorób wewnętrznych Weisman" - pisał sześć lat temu w "Gazecie Stołecznej" Jerzy S. Majewski. - "Mieszkania na czwartym i piątym piętrze były maleńkie. Jak w domach robotniczych. Bez wygód i z kranem na korytarzu. Tu wchodziło się bocznymi klatkami schodowymi o dębowych stopniach. Mieszkań tych było mnóstwo. Gnieździły się w nich wieloosobowe rodziny. Zapewne jedną z takich klitek zajmowała akuszerka Szuladbińska mieszkająca tu w pierwszych latach XX w."
"Pekin" miał starannie wykończone, efektowne elewacje (patrząc na niego dziś, trudno w to uwierzyć). Dwie dolne kondygnacje zyskały boniowanie, wyżej ściany ożywione były pilastrami i dekoracyjnymi obramieniami okien. Całość wieńczył szeroki fryz i gzyms z attyką.
Budynek w zaniedbanie popadł w latach międzywojennych. Miał tak wielu lokatorów, że już wtedy okoliczni mieszkańcy nazywali go "Pekinem". Na parterze działały nieduże sklepy i zakłady usługowe, np. skład galanterii norymberskiej Stefana Krawczyńskiego. Można w nim było kupić przybory piśmiennicze - gumki, ołówki, zeszyty itd. Od strony ul. Złotej ulokowały się sklepy z radioodbiornikami i antenami radiowymi.
Budynek szczęśliwie przetrwał wojnę, choć część frontowa była mocno uszkodzona. Przejęła go administracja, do mieszkań wprowadzili się komunalni lokatorzy. W latach 50. Doszczętnie skuto z elewacji dekoracje architektoniczne i otynkowano na szaro jak gomułkowski blok. W latach 60. zerwano balkony. Wtedy też zniknęła piękna kuta brama. Przez cały PRL dom nie doczekał się większego remontu. Popadał w coraz większą ruinę. W III RP nic w tej kwestii się nie zmieniło. Właściciele aut przyjeżdżali tu do działającego na parterze punktu dorabiania lusterek samochodowych. Ostatnich lokatorów wykwaterowano z kamienicy w 2003 r. z powodu awaryjnego stanu technicznego domu. Zanim się wyprowadzili, zdążyli jeszcze zagrać w filmie dokumentalnym Ewy Borzęckiej "Pekin Złota 83".
Od niedawna budynek nowego właściciela. Wcześniej należał do miasta, które przez siedem lat próbowało kamienicę sprzedać. Bezskutecznie, bo do przetargów nikt się nie zgłaszał. Na początku lutego tego roku ratusz po raz kolejny wystawił nieruchomość pod młotek. Cena wywoławcza: 14 mln zł. Tym razem znalazł się nabywca. Budynek kupiła firma Czerwone Maki należąca do międzynarodowej grupy AFI Europe Poland. Zapowiedziała odrestaurowanie kamienicy z przeznaczeniem na mieszkania i usługi oraz zbudowanie pod nią podziemnego parkingu. Kilka miesięcy temu firma zadeklarowała, że prace rozpoczną się najpóźniej w przyszłym roku. Zgodnie z decyzją miasta, na rewitalizację budynku właściciel ma pięć lat.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze