Zakładamy specjalne okulary, które przestawiają stronę lewę i prawą. Od razu mamy kłopot, nie potrafimy wstawić klocków o różnym kształcie w odpowiedni otwór. To tylko jeden z eksponatów zatytułowany "Nie wierz własnym oczom!".
Centrum Nauki "Kopernik" w całości zaprojektował i wykonał nową wystawę objazdową "Umysł przyłapany". Składa się z 20 eksponatów, większość z nich będzie można obejrzeć w ten weekend w Noc Muzeów, potem pojadą w Polskę.
Za motto do wystawy, która została zaprezentowana w środę dziennikarzom, mógłby posłużyć cytat z popularnej i przetłumaczonej już na wiele języków książki Davida Eaglemana "Mózg incognito. Wojna domowa w twojej głowie": "Jeśli chodzi o ufność we własne zmysły, pierwsza zasada brzmi: nie wierzcie samym sobie. Możecie coś myśleć lub wiedzieć, jednak to wcale nie oznacza, że tak rzeczywiście jest".
- Nasza wystawa jest piękna, zabawna, inspirująca. Ale to nie jest wystawa o iluzjach, tylko o poznaniu naukowym, które zaczyna się wtedy, kiedy przestajemy ufać zmysłom - mówiła Irena Cieślińska, wicedyrektora Kopernika.
- Pracowaliśmy nad nią ponad rok. To wystawa o tym, w jaki sposób poznajemy świat. Umysł analizuje informacje płynące ze zmysłów i nadaje im sens. Eksponaty uczą, co to jest niepewność poznawcza w nauce i życiu codziennym - tłumaczył dr Jan Brzeski, autor wystawy.
Dizajnerami obiektów oraz informacji wizualnej są Emilia Walędzik i Michał Grzymała. Pamiętali, że forma nie może przerastać treści stąd wybór minimalistycznej estetyki. Skrzynie do transportu eksponatów służą także za stoły - cokoły do ich ustawienia. Są obciągnięte pokrowcami w kolorze pomarańczowym, takie są też banery z tekstem informacyjnym. Eksponaty mają już całkowicie neutralną estetykę, zostały wykonane z wykorzystaniem m.in. z trójwymiarowej frezowanej sklejki tworzących rysunek "fal mózgowych".
Zakładamy czarne okulary, przez które nic nie widać. I próbujemy poczuć się jak nietoperz. W poruszaniu się pomaga podręczny echolokator. Piszczy przed przeszkodą. Na początku trochę się poobijamy.
Zmysły potrafią oszukać. Wystarczy założyć dziwne okulary, które przestawiają prawą i lewą stronę. Wkładanie klocków do odpowiednich otworów staje się nagle takie trudne. Dlaczego sześcian nie chce wejść w trójkątną dziurę?
Osoba niewidoma potrafi przeczytać proste słowa zapisane alfabetem Braille'a w mig. Mimo, że mamy ściągawkę pokazującą wszystkie litery zapisane też w systemie wypukłych kropek, nasze palce bez pomocy oczu są albo bezradne, albo żenująco wolne w odszyfrowywaniu nieznanych nam znaków.
Jaja wiszą dziwnie przyssane do rury wygiętej w łuk. Naciskamy guzik i... Zaczynają spadać. Nigdy nie wiemy, które najpierw, pojedynczo, czy parami. Eksponat przedstawia działanie pamięci sensorycznej, uczymy się jakim ruchem spada obiekt. Na szczęście to sztuczne jaja, nie tłuką się.
Fot. Adam Stępień / Agencja Gazeta
Widzimy rysunek, jakiś rozbity żaglowiec, morze, góry. Kiedy w wyznaczonym miejscu postawimy na nim walec - cylindryczne zwierciadło - okazuje się, że patrzy na nas z niego Juliusz Verne, autor m.in. fantastycznej książki Tajemnicza wyspa. To grafika z niespodzianką Węgra Istvana Orosza.
Fot. Adam Stępień / Agencja Gazeta
Kiedy wyłączasz myślenie i reagujesz jak automat na dziwnej równoważni, wszystko gra. Czynności wykonywane odruchowo okazują się jednak zaskakująco trudne, gdy poddasz je świadomej kontroli. Wtedy tracimy równowagę.
Lewa strona eksponatu jest ciepła, prawa - zimna. Kiedy dłonie rozpoznają te różnice, po przestawieniu na środkowe pole, o neutralnej temperaturze, mózg nie daje sobie rady. Dostaje sprzeczne sygnały: ciepło, zimno. Nie wiemy już, jak jest naprawdę.
Uważaj, gwoździe, nie wolno siadać - podpowiada mózg. Otóż można. Eksponat pokazuje, jak silne są stereotypy i jak często się nimi kierujemy. Tylko, że najpierw siadamy, a potem dźwignią podnosimy gwoździe w górę. Pośladki i spodnie całe. Cud?
Fot. Adam Stępień / Agencja Gazeta
Nic nie słychać. Ale wystarczy oprzeć łokcie na czarne punkty eksponatu, dłonie ułożyć jak słuchawki wokół uszu. I już muzyka gra. Ciało i kości też przecież przenoszą dźwięki, bo że wydają, to każdy wie.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze