1946 r. Tramwaj 9-tka w Alejach Jerozolimskich tuż przed skrętem w Marszałkowską. Od 1945 do lata 1947 r. jeździł do Placu Zbawiciela. Zmienił trasę krótko po tym jak zwężono rozstaw torów tramwajowych w Alejach. W głębi ruina dawnej willi architekta Henryka Marconiego z resztką stalowej konstrukcji pod przedwojenny neon. Niegdyś świeciła tu m.in. reklama mydła rewolwer Majde. Jeszcze dalej kamienica spalona w 1944 r. Mury willi rozebrano w 1953 r. w związku z poszerzeniem ulicy Marszałkowskiej, dziś w miejscu kamienicy wznosi się Hotel Metropol. Fot. Eugeniusz Dargiel.
1945 r. Samotnie stojąca ściana przedwojennego dworca Głównego. Dworzec zaprojektowany przez Czesława Przybylskiego został wzniesiony już po jego śmierci. Był ogromny, z podziemnymi peronami i wznosił się tam gdzie dziś jest dworzec kolei podmiejskiej Śródmieście. Przed wojną nie udało się ukończyć jego budowy. Realizacje dodatkowo zakłócił pożar w czerwcu 1939 r. Niemcy wysadzili gmach kilka tygodni po upadku Powstania Warszawskiego. Po wojnie fragmenty stropów i konstrukcji podziemnych peronów wykorzystano przy budowie dworca Śródmieście. Fot. Eugeniusz Dargiel.
To zdjęcie może zaskoczyć nawet wytrawnych varsavianistów. Pomnik Kilińskiego stoi tymczasowo w Alejach Jerozolimskich naprzeciwko Muzeum Narodowego (ten odcinek ulicy przed 1939 r. nosił nazwę Al. 3 Maja). Posag Kilińskiego stojący przed wojną na Placu Krasińskich w czasie okupacji Niemcy ściągnęli z cokołu i w tajemnicy przewieźli do Muzeum Narodowego. Wtedy to na murze budynku pojawił się napis ?Jam tu ludu W-wy - Jan Kiliński?. W 1947 r. posag wrócił na Plac Krasińskich a z czasem przeniesiono go na obecne miejsce na Podwalu. Fot. Eugeniusz Dargiel.
Kompletnie zrujnowana zabudowa ulicy Miodowej. W głębi (w środku po lewej) widać roztrzaskaną fasadę Pałacu Rzeczypospolitej na Placu Krasińskich. Nieco przed nią ściana XIX wiecznego Pałacu Badenich. O ile pałac Rzeczypospolitej starannie zrekonstruowano i mieści on zbiory specjalne Biblioteki Narodowej, to ruinę klasycystycznego pałacu Badenich zburzono.
Poniżej złamanej latarni widać tory kolejki do wywożenia gruzu. Fot. Eugeniusz Dargiel.
1963 r. Tak z góry wyglądała konstrukcja "czapki generalskiej", czyli Rotundy PKO na Ścianie Wschodniej ulicy Marszałkowskiej. Domy Towarowe wraz z pasażem, blokami i biurowcami ciągnące się wzdłuż Marszałkowskiej od Al. Jerozolimskich po Świętokrzyską były największą inwestycją w Warszawie w czasach Wiesława Gomułki. Ich budowa trwała niemal całą dekadę. Kilkanaście lat później 15 lutego 1979 r. w rotundzie doszło do wybuchu gazu. Zginęło 49 osób. Była to ? nie licząc wypadków lotniczych ? największa katastrofa w powojennej Warszawie. Fot. Jarosław Tarań.
Narożnik ulic Hibnera i Kniewskiego w końcu lat 60. To dawne i dzisiejsze ulice Zgoda oraz wschodni odcinek Złotej. W tle widać Bank pod Orłami i wieżowiec na Ścianie Wschodniej, bliżej zaś trwa rozbiórka narożnej kamienicy. Choć ten piękny i niegdyś luksusowy budynek wyszedł z wojny obronną ręką, najpierw doszczętnie zbito z niego tynki, a potem go zburzono. Dziś w jego miejscu częściowo stoi blok mieszkalny, teren częściowo zajmuje parking. Z prawej na klepisku po innej wyburzonej kamienicy trwa handel uliczny. Z lewej zaś nowy jelcz nazywany ogórkiem. Takie autobusy wkrótce zdominują warszawski pejzaż. Fot. Jarosław Tarań.
Skutki wielkiej ulewy w 1968 r. Najpierw ściana deszczu lunęła na Warszawę 26 sierpnia. Ponownie 12 września. Ulice na kilka godzin zamieniły się w rwące rzeki. Stanął ruch tramwajowy, a straż pożarna przez kilka kolejnych dni wypompowywała wodę z piwnic. Na zdjęciu opustoszała Marszałkowska tuż przy narożniku Nowogrodzkiej. Warto zwrócić uwagę na samotny saturator z wodą sodową, a w głębi witryny sklepu chemicznego, który trzy lata później zagra w filmie ?Nie lubię poniedziałku?. Fot. Jarosław Tarań.
1945 r. Ruina wielkiego gmachu PKO zbudowanego niedługo przed wojną na rogu Marszałkowskiej i Świętokrzyskiej. Dziś to placyk przed McDonalds'em. Zrujnowane mury stały długo po wojnie. W 1955 r. na tych murach zawisł antywojenny plakat Tadeusza Trepkowskiego. Powiększony do gigantycznych rozmiarów przypomniał tragiczny los Warszawy. Kształt wielkiej bomby lotniczej został wycięty z tła, ukazując prawdziwe, a nie malowane ruiny. Obok wzrok przykuwał napis ?NIE!". Fot. Eugeniusz Dargiel.
"Dzikim Zachodem" nazywano w latach 50. rozległe obszary dawnego Śródmieścia na zachód od Pałacu Kultury. Na zdjęciu z ok. 1955 r. narożnik al. Juliana Marchlewskiego (dziś Jana Pawła II), arterii wytyczonej przez ruiny miasta z południa na północ. Oddany właśnie Pałac Kultury przesłaniają kamienice u zbiegu z nieistniejącą już właściwie ul. Sosnową. Zburzono je dopiero w początku lat 70. w związku z budową Dworca Centralnego. Dziś w miejscu wielkiej kamienicy po prawej wznosi się centrum handlowe Złote Tarasy. Fot. Irena Jarosińska.
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze