Warszawskie perły architektury. Zobacz nominacje do Nagrody Architektonicznej Prezydenta Warszawy

W Warszawie buduje się dużo. Wiele jest budynków błahych, pozbawionych wyrazu, wciskanych na siłę między istniejącą zabudowę, bez szacunku dla przestrzeni publicznej, przyrody i sąsiedztwa. Ale czasami zdarzają się prawdziwe perełki. To je właśnie honoruje konkurs architektoniczny, którego patronem jest prezydent Warszawy.

- Kolejny raz warszawiacy wybiorą najlepszy budynek lub wydarzenie architektoniczne. Zapraszam do głosowania na wybraną nominację. W ubiegłym roku w naszym mieście znów pojawiła się wysokiej jakości architektura, więc wybór będzie trudny - zakomunikowała prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, ogłaszając tegoroczną edycję Nagrody Architektonicznej Prezydenta m.st. Warszawy, dla obiektów, które powstały w 2017 r.

Nagrody są przyznawane w sześciu kategoriach, w każdej nominowano dwa-trzy obiekty lub wydarzenia.

O tytuł najlepszego budynku użyteczności publicznej ubiega się prywatne liceum Akademeia High School, zbudowane w Wilanowie, przy ul. Św. Urszuli Ledóchowskiej. Zaprojektowany przez pracownię Medusa Group budynek ma charakterystyczną elewację z drewnianych żaluzji. Zbudowany na planie litery "U" skrywa amfiteatralne schody-zieleniec.

Z liceum konkuruje inny wilanowski obiekt oświatowy - publiczne przedszkole przy ul. Hlonda, zbudowane na trudnej, długiej i wąskiej działce. Zaprojektowany przez pracownię Tremend obiekt zdaniem jury z powodzeniem wybrnął z trudności zagospodarowania tego terenu.

Pewnym zaskoczeniem może być trzeci obiekt z tej kategorii - tymczasowy pawilon Muzeum Sztuki Nowoczesnej przy bulwarach nadwiślańskich, obok Centrum Nauki Kopernik. Faktem jest, że budynek dodał pożądaną funkcję kulturalną nad Wisłą, ale sam pawilon, zaprojektowany przez austriackiego architekta Adolfa Krischanitza jako tymczasowa siedziba galerii sztuki w Berlinie, łagodnie mówiąc nie rzuca na kolana architekturą. Trudno też mówić o jednomyślnych głosach zachwytu nad muralem Sławomira Pawszaka umieszczonym na fasadzie gmachu.

Ciekawa rywalizacja jest w kategorii "najlepszy budynek komercyjny". Pierwszy z nominowanych budynków to siedziba domu aukcyjnego dzieł sztuki Desa Unicum przy ul. Lennona. Ten budynek powstał na działce wcinającej się jak zatoka w park Ujazdowski. Architekt Paweł W. Graliński zadbał o to, by budynek wpisał się z taktem w to sąsiedztwo - gmach jest lekki, przeszklony, ma dach obsadzony zielenią.

Konkurentem tego budynku wpisanego w park jest w pewnym sensie jego odwrotność: biurowiec u zbiegu Szucha i Litewskiej, skrywający w swym wnętrzu zielony skwer z dorodnymi drzewami. Ten wyjątkowy budynek zaprojektowała pracownia Bolesława Stelmacha

Najlepszym obiektem mieszkalnym może zostać zespół domów przy ul. Bobrowieckiej, zaprojektowany przez pracownię JEMS. Budynki o prostych bryłach cechuje oszczędność formy. Osiedle ukształtowano tak, by nie zaszkodzić rosnącej na dziedzińcu 200-letniej olszy czarnej.

Drugą nominację uzyskało osiedle przy ul. Lektykarskiej na Bielanach. Zaprojektowane przez pracownię MKC Architekci trzykondygnacyjne domy mają charakterystyczne "poprzesuwane" kształty - wysunięte poza bryłę budynków loggie sprawiają, że domy wyglądają jak niedbale zbudowane z klocków.

Tytuł tym dwu konkurentom może jeszcze odebrać bardzo nietypowa inwestycja: plomba przy ul. Nieporęckiej zaprojektowana przez Baza Architekci - budynek jest symfonią cegły i szkła.

Zacięty będzie także wyścig o laur "najlepszej rewitalizacji". Kandydatura numer 1, to Hala Gwardii przy placu Żelaznej Bramy. Zabytkową - i zaniedbaną - stuletnią halę, w której przez lata działał supermarket MarcPol, miasto wydzierżawiło. Urządzono w nim halę gastronomiczną, wydzielając w niej pomieszczenia na restauracje i bary serwujące najrozmaitsze odmiany kuchni. Szybką adaptację budynku zaprojektowali architekci z pracowni Bulanda i Mucha. Nie ma tu architektonicznych fajerwerków, ale dzięki stosunkowo niewielkim zabiegom hala zyskała nowe życie.

Nowy wymiar zyskał także most Łazienkowski dzięki dobudowaniu dwóch podwieszonych pod nim kładek. Zaprojektowane przez Transprojekt konstrukcje sprawiły, że most stał się przyjazny dla pieszych i rowerzystów.

Ostatnim kandydatem w tej kategorii jest Muzeum Warszawy. Przeszło ono remont absolutnie wyjątkowy: przypomnijmy, że umieszczone jest w aż 11 kamienicach przy Rynku Starego Miasta i ul. Nowomiejskiej, które przebudowano od parterów do poddaszy. Prace projektował zespół pod kierownictwem pracowni KB-Projekty Konstrukcyjne.

Naprawdę trudny jest wybór w kategorii "najlepsza przestrzeń publiczna". Każda z kandydatur ma w sobie coś. Wyjątkowa jest zieleń skomponowana przez architektów krajobrazu z biura RS Architektura, urządzona między biurowcami kompleksu Business Garden u zbiegu Żwirki i Wigury oraz 1 Sierpnia. jest tu staw pomosty, ławki, malownicze krzewy i drzewa - a wszystko ogólnodostępne, choć to inwestycja prywatna.

Oczywista jest kandydatura bulwarów nad Wisłą, między mostami Śląsko-Dąbrowskim a Świętokrzyskim. To też dzieło RS Architektura (oklaski!). Opowiadać nie trzeba, każdy na pewno był i widział, bo kompozycja prostej architektury, zieleni i pawilonów gastronomicznych już stała się nową wizytówką Warszawy.

Czyżby więc rywalizacja w tej kategorii była już rozstrzygnięta? Jednak jeszcze bym się zawahał, bo trzecim kandydatem jest dosadzenie ponad 200 drzew przy ul. Świętokrzyskiej, które zastąpiły znienawidzone donice. Tej inwestycji by nie było, gdyby nie upór warszawiaków, którzy upomnieli się o drzewa w budżecie partycypacyjnym i gdyby nie zmiana podejścia urzędników, którzy najpierw twierdzili, że sadzenie drzew jest niemożliwe, ale potem realizowali nasadzenia, rozwiązując na bieżąco problemy, jakie rodziła plątanina infrastruktury pod ziemią.

Jedno jest pewne - po statuetkę na scenę powędruje ktoś z pracowni RS Architektura, bo to ona także projektowała zieleń na Świętokrzyskiej. Co za dominacja w branży!

Pewną niespodzianką są nominacje w kategorii "najlepsze wydarzenie architektoniczne". Owszem, niewątpliwie wydarzeniem była publikacja poradnika dobrych praktyk architektonicznych dla Żoliborza (opracowani: Katarzyna Domagalska pod kierownictwem arch. Marii Brukalskiej). Podręcznik przystępnie tłumaczy na czym polega wyjątkowość dzielnicy, jak przy remontach dbać o ceglane czy piaskowcowe elewacje, jakie gatunki zieleni dobierać. To poręczny przewodnik dla tych żoliborskich inwestorów, którzy mają dobrą wolę.

Ale czy "wydarzeniem" jest montaż systemu informacji nad Wisłą? Chodzi o zestaw map, słupków kilometrażowych i piktogramów kierujących m.in. na plażę, do metra czy wypożyczalni kajaków. Zaprojektowało je Towarzystwo Projektowe.

Tylko przy specyficznym ustawieniu definicji wydarzeniem było też otwarcie pierwszej automatycznej toalety w parku Agrykola. Przypomnijmy: takie toalety pojawiły się już w programie wyborczym Hanny Gronkiewicz-Waltz w 2006 r. Droga do realizacji była trudna i wyboista, pierwszy charakterystyczny owalny pawilonik z serduszkiem uruchomiono w końcu w kwietniu 2017 r. Zaprojektowany przez Aleksandrę Wasilkowską, Marka Happacha i Marcina Kwietowicza prototyp ma być klonowany i ustawiany w kolejnych miejscach.

Nagrody przyzna jury konkursu, ale tradycyjnie, już po raz czwarty przyznane zostaną także nagrody publiczności. Głosować można poprzez stronę nagroda-architektoniczna.pl do 7 października. Zwycięzcy wszystkich kategorii zakwalifikują się do walki o najbardziej prestiżową nagrodę Grand Prix, którą przyzna jury. Rok temu tę nagrodę zdobyła Hala Koszyki, a rok wcześniej - wystawa "Spór o Odbudowę" w ramach Festiwalu Warszawa w Budowie 7