Ci ludzie chodzili do getta jak na spacer po egzotycznej krainie. Byli turystami, a zdjęcia pamiątkami. Ale możemy zobaczyć w nich więcej, niż chcieli utrwalić: ogrom okrucieństwa i relacje wladzy - opisują autorzy albumu "Żydzi Warszawy 1939-1943" opartego w większości na fotografiach niemieckich fotoamatorów.
Nowego wydania doczekały się: "Pamiętnik z getta warszawskiego" Henryka Makowera i "Miłość w cieniu śmierci" Noemi Makower. Połączone tym razem w jedną książkę ukazały się nakładem Wydawnictwa Austeria. W środę, 13 września w Muzeum Historii Żydów Polskich "Polin" odbędzie się spotkanie poświęcone tej publikacji.
Między naczelnym rabinem Polski a władzami Wołomina toczy się spór o ludzkie kości. A dokładnie o szczątki zamordowanych przez Niemców mieszkańców tamtejszego getta. Spierają się także mieszkańcy. Padają oskarżenia o antysemityzm, a do prokuratury słane są doniesienia.
Władze w Wołominie postanowiły rozpocząć remont stadionu, pod którego częścią mogą znajdować się masowe groby Żydów. Od lat śledztwo w tej sprawie prowadzi IPN, temat bada także gmina żydowska. Wczoraj wieczorem na stadion wjechała koparka. - Jesteśmy oburzeni, to bezczeszczenie - mówi naczelny rabin Polski.
Za dwa lata w dawnym obozie zagłady Treblinka II, w którym w czasie okupacji Niemcy zamordowali co najmniej 800-900 tys. Żydów, gotowy ma być pawilon wystawienniczo-edukacyjny. Ten niezwykły obiekt zaprojektowali warszawscy architekci z pracowni Piotra Bujnowskiego.
Setki osób - wśród nich politycy, dyplomaci, samorządowcy i świadkowie Holokaustu - przeszły w piątek, 21 lipca w Marszu Pamięci poświęconym ofiarom getta warszawskiego. Wydarzenie to odbyło się w przeddzień 81. rocznicy jednego z najtragiczniejszych dni w dziejach miasta.
W piątek 21 lipca przez Warszawę przejdzie Marsz Pamięci poświęcony żydowskim mieszkańcom stolicy wymordowanym w czasie II wojny światowej. Tego samego dnia w trotuar ulicy Złotej wmurowane zostaną symboliczne kamienie upamiętniające trzy siostry, które zginęły w warszawskim getcie.
Mieszkańcy okolicznych bloków wyprowadzają tu psy, to też popularne miejsce spotkań przy alkoholu w plenerze. - Dewastowane jest miejsce pochówku - alarmują zarządcy Cmentarza Żydowskiego na Bródnie.
Dobiega końca rozbiórka odkrytych niedawno fundamentów przedwojennych kamienic stojących niegdyś wzdłuż ulicy Gęsiej. O zwrócenie szczególnej uwagi na te relikty dawnej Warszawy stołeczny ratusz zaapelował do wojewódzkiego konserwatora zabytków. Ten jednak zgodził się na ich rozbiórkę.
Skończył się pierwszy etap badań archeologicznych na Cmentarzu Żydowskim na warszawskim Bródnie. Badaczom udało się odnaleźć miejsce pochówku założyciela cmentarza Szmula Zbytkowera oraz grób wybitnego wynalazcy Abrahama Sterna.
Karykaturalne wizerunki Żydów trzymających monetę lub worek pełen pieniędzy można kupić w sklepach i na straganach z pamiątkami. Władze Krakowa uznały je za antysemickie i zaapelowały o wycofanie ich ze sprzedaży. Co władze Warszawy mogą zrobić w tej sprawie?
"Zostaliśmy napadnięci przez jakąś bojówkę, bili nas pałkami, przewróciłem się po pierwszym ciosie w głowę. Andrzej bronił się dzielnie i wołał o pomoc" - po raz pierwszy publikujemy wspomnienia Lecha Strojeckiego, który opisywał getto ławkowe na Uniwersytecie Warszawskim.
"Zachowanie przedstawicieli polskiej sceny politycznej przywodzi na myśl najczarniejsze lata dwudziestolecia międzywojennego, gdy skrajnie prawicowi politycy otwarcie budowali swój kapitał polityczny na nietolerancji, szowinizmie i antysemityzmie" - napisało ponad 20 instytucji i organizacji żydowskich. To reakcja na atak posła Grzegorza Brauna podczas wykładu prof. Jana Grabowskiego o Holokauście.
Otwarto oferty w przetargu na firmę, która przebuduje dawny szpital dziecięcy w centrum Warszawy na siedzibę Muzeum Getta Warszawskiego, i urządzenie w nim wystawy stałej. Najtańsza z nich o prawie 126 mln zł przekracza kwotę zaplanowaną na tę inwestycję.
Wymierzone w żydowskich studentów getto ławkowe było haniebną kartą historii wyższych uczelni w II RP. W najbliższy poniedziałek na Uniwersytecie Warszawskim odsłonięta zostanie tablica poświęcona ofiarom tej rasistowskiej segregacji.
- Ludzie, nie bądźcie obojętni na zło. Ludzie, bądźcie czujni. Nienawiścią bardzo łatwo zgromadzić popleczników. Czy jednak nie przyniesie ona zguby mnie, tobie, wam, naszym dzieciom i wnukom? Czy mogę być obojętny i milczeć, gdy Rosjanie niszczą i zabijają w Ukrainie? - mówił Marian Turski podczas obchodów 80. rocznicy powstania w getcie warszawskim.
- Ludzie, nie bądźcie obojętni na zło. Tych których sieją nienawiść J'accuse, oskarżam - mówił Marian Turski podczas obchodów 80. rocznicy powstania w getcie warszawskim.
- Zaczęłam chodzić do szkół i mówić o swojej historii. Odpowiadać na pytanie: Jak to się stało, że żyjesz? Wcześniej nikt mnie o to nie pytał, to nie mówiłam. Teraz czuję, że muszę to robić - mówi Krystyna Budnicka, która przeżyła getto. Dziewięć miesięcy spędziła w bunkrze.
- To jednocześnie pomnik i symboliczny grób. Sprawiedliwość oddana ludziom, którzy nie zważając na własne życie, postanowili zachować pamięć o losach Żydów z warszawskiego getta - mówili zgromadzeni na odsłonięciu "Niewidzialnego muru", upamietniającego członków organizacji Oneg Szabat.
Sprawa bez precedensu w komisji nazewnictwa Rady Warszawy. Żydowski Instytut Historyczny zwrócił się o wymianę patrona skweru na Muranowie: Rachelą Auerbach proponuje zastąpić Moryca Apfelbauma, który zdobył sławę bojownika getta. Tyle że nigdy nie istniał.
W wieku 71 lat zmarł prof. Paweł Śpiewak. Jedna z najważniejszych postaci polskiej debaty naukowej i publicznej, szczególnie w kontekście tematyki żydowskiej. Jak go zapamiętają jego koledzy i koleżanki z uniwersytetu oraz ludzie nauki?
Zdjęcia z powstania w getcie, które znamy, to przede wszystkim obrazy dokumentowane przez hitlerowców. To jednak powoli się zmienia. W muzeum POLIN pojawiła się unikatowa kolekcja fotografii pokazująca jego pacyfikację z zupełnie nowej perspektywy.
- Wielu spośród tamtych wygnańców już odeszło, wielu utraciło kontakt z Polską, wielu dochowało się dzieci i wnuków, które niewiele wiedzą o kraju swoich przodków - mówiła Gołda Tencer. W rocznicę Marca '68 na Dworcu Gdańskim, skąd 55 lat temu wyjeżdżali polscy Żydzi, padły też słowa o hejcie i państwowej nagonce.
Wielki zakrzywiony nos i wyłupiaste oczy chciwie wpatrzone w ściskaną w ręku monetę, a niekiedy cały worek pieniędzy. Taki wizerunek Żydów serwują turystom sklepy z pamiątkami na warszawskim Starym Mieście.
Zygmunt Stępiński nadal będzie kierował Muzeum Historii Żydów Polskich "Polin". Powołanie na kolejną trzyletnią kadencję wręczył mu wiceminister kultury Jarosław Sellin. Dyrektor rozpocznie ją 1 marca 2023 r.
Dwa miesiące przed 80. rocznicą powstania w getcie warszawskim organizatorzy obchodów przedstawili najważniejsze punkty programu. Tylko Muzeum Historii Żydów Polskich "Polin" przygotowuje ok. 100 wydarzeń.
Wybitna pisarka i reporterka Hanna Krall została honorową ambasadorką tegorocznej edycji akcji społeczno-edukacyjnej "Żonkile", organizowanej przez Muzeum Polin w 80. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim.
Na Muranowie powstały dwa nowe upamiętnienia zagłady Żydów z getta warszawskiego. To, co się działo w tych miejscach w 1942 i 1943 r., widać na zdjęciach zrobionych wtedy przez Niemców, którzy skrzętnie dokumentowali przeprowadzaną przez siebie eksterminację ludności żydowskiej.
W piątek 27 stycznia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. W Warszawie jego kulminacją będzie uroczystość o godz. 13 przed pomnikiem Bohaterów Getta na Muranowie.
W dniu rocznicy wybuchu żydowskiego zrywu młodzi ludzie stworzą żywy "łańcuch pamięci". Połączy on pomniki Powstania Warszawskiego i Bohaterów Getta. To jedno z blisko setki rocznicowych wydarzeń szykowanych przez Muzeum Historii Żydów Polskich "Polin".
Kliszę z kompletem zdjęć wykonanych w czasie powstania w 1943 r. odnalazł w kartonowym pudełku Maciej Grzywaczewski. Autorem fotografii jest jego ojciec, który w czasie okupacji służył w Warszawskiej Straży Ogniowej.
Do rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim pozostały ponad trzy miesiące, ale Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN już teraz szuka wolontariuszy, którzy wezmą udział akcji społeczno-edukacyjnej Żonkile. Będą rozdawali przechodniom na ulicach papierowe przypinki w formie żółtych kwiatów - symbol pamięci o bohaterach tamtego zrywu.
W kamienicy przy ul. Radzymińskiej 2 na Pradze w 1943 r. ukrywał się przez Niemcami Emanuel Ringelblum, twórca Podziemnego Archiwum Getta Warszawskiego. Przypomina o tym odsłonięta 12 stycznia tablica na ścianie budynku.
- Wpisałam w Google'u hasło "Sokołów Podlaski" i w pewnym momencie zobaczyłam, że biblioteka publiczna w Nowym Jorku zamieszcza online żydowskie księgi pamięci wielu miejscowości. Sokołów ma ich aż pięć - mówi współautorka ich tłumaczeń Katarzyna Markusz, badaczka dziejów sokołowskich Żydów.
Muzeum Getta Warszawskiego poszukuje firmy, która przekształci XIX-wieczny szpital dziecięcy w jego siedzibę i urządzi w nim wystawę stałą.
- To był mój moment wstydu, kiedy uświadomiłam sobie, że nic nie wiem o historii żydowskiej społeczności miasta, w którym mieszkam od urodzenia. Miałam dwa miesiące na to, żeby to nadrobić - mówi Katarzyna Łaziuk z Mińska Mazowieckiego, tegoroczna laureatka Nagrody Polin, przyznawanej przez Muzeum Polin za działania na rzecz ochrony pamięci o historii polskich Żydów.
Zakończyły się badania archeologiczne w kwartale otoczonym ulicami Miłą, Dubois, Niską i Karmelicką na Muranowie. W czasie powstania w getcie był tutaj bunkier sztabu Żydowskiej Organizacji Bojowej. Razem z towarzyszkami i towarzyszami broni zginął w nim dowódca ŻOB Mordechaj Anielewicz.
Jakie dania najbardziej kojarzą się z kuchnią żydowską? Czy to chałka, pulpety rybne, a może czulent? Wystawa w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN pokazuje jej bogactwo i zróżnicowanie, ale i związki z innymi tradycjami kulinarnymi, w tym z polską.
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN po raz ósmy przyznało swoją nagrodę. Tegoroczną laureatką została Katarzyna Łaziuk. Kapituła doceniła jej działania na rzecz pamięci o wielokulturowej przeszłości Mińska Mazowieckiego, w którym w latach międzywojennych około 40 proc. mieszkańców stanowili Żydzi.
- Trudno zrozumieć, jak to możliwe, że podczas wydarzenia organizowanego przez tak poważne instytucje, pojawiają się publikacje antysemickie - pisze American Jewish Committee Central Europe w sprawie 30. Targów Książki Historycznej, które odbyły się w Warszawie.
Copyright © Agora SA
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
![Jak dobrze znasz dania kuchni żydowskiej? [QUIZ]](https://bi.im-g.pl/im/7a/98/1b/z28935802K,Jak-dobrze-znasz-dania-kuchni-zydowskiej---QUIZ-.jpg)
