Na kamieniu przy ul. Reymonta w Otwocku, upamiętniającym zamordowanych przez hitlerowców Żydów, pojawiły się swastyki.
Wysoki na 80 m hotel może powstać tuż obok Synagogi Nożyków, w miejscu XIX-wiecznego Białego Budynku. Takie warunki zabudowy dostała od miasta gmina żydowska. Dokument zezwala jej też na doklejenie do synagogi czteropiętrowego biurowca, w którym poza siedzibą gminy i innych organizacji ma się znaleźć druga synagoga.
Przez dwa lata polska rodzina Wolskich ukrywała w bunkrze przy ul. Grójeckiej około 40 Żydów. Kilka miesięcy spędził tu Emanuel Ringelblum, twórca Podziemnego Archiwum Getta Warszawskiego. W wyniku donosu 7 marca 1944 r. bunkier "Krysia" odkryli Niemcy. Od tego wydarzenia mija właśnie 75 lat.
W piątek, 8 marca, minie 51 lat od studenckiego wiecu na Uniwersytecie Warszawskim, który był początkiem wydarzeń Marca '68. W rocznicę tego wydarzenia Fundacja Shalom organizuje spotkanie na Dworcu Gdańskim i czytanie performatywne w Teatrze Żydowskim.
"Tęsknię za Tobą, Żydzie" - napisał Rafał Betlejewski wielkimi literami na murze otaczającym budynek dawnej gazowni na Woli. To na razie tylko kontur hasła, które we wtorek o godz. 17 wraz z inicjatorem akcji wypełnią ochotnicy.
Książkę warto oglądać powoli, uważnie studiując fotografie, szukać na nich szczegółów takich jak szyld "Jedyny, niezawodny środek. Puder, mydło, krem Bebe Szofmana" albo baner reklamujący soki na czystym cukrze.
W jednym z bloków przy ul. Gagarina na Mokotowie ktoś rozkleił anonimowe plakaty. Z ogłoszenia wynika, że blok może być przekazany w poczet zaspokajania roszczeń żydowskich w Polsce. Spółdzielnia i mieszkańcy są zaskoczeni.
"Nie ma zgody na antysemityzm w wolnej, demokratycznej, tolerancyjnej Polsce, w Unii Europejskiej, a >>marsz nacjonalistów<< w tak symbolicznym dniu, przy bierności służb porządkowych, budzi nasz stanowczy sprzeciw" - czytamy w oświadczeniu Związku Powstańców Warszawskich i Fundacji Pamięci o Bohaterach Powstania Warszawskiego. To reakcja na niedzielną demonstrację narodowców pod bramą obozu Auschwitz-Birkenau.
W przypadający w niedzielę Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holocaustu na ulice Warszawy wyjedzie tramwaj z gwiazdą Dawida. Przed pomnikiem Bohaterów Getta hołd pomordowanym złożą delegacje władz państwa, samorządu, ambasad i organizacji. W programie także spektakl "Rejwach" w Teatrze Żydowskim, pokazy filmu "Kto napisze naszą historię?" i specjalna iluminacja Pałacu Kultury.
Rok 2019 będzie rokiem Marka Edelmana - zadecydowali radni Warszawy. W tym roku przypada 100. rocznica urodzin jednego z przywódców powstania w getcie warszawskim.
W sobotę 22 grudnia zmarł w Jerozolimie Symcha Rotem, dawniej Szymon Ratajzer, pseudonim "Kazik", ostatni żyjący uczestnik powstania w warszawskim getcie. Zasłynął brawurową akcją wyprowadzenia kanałami na aryjską stronę 30 bojowców, w tym przywódców zrywu Cywię Lubetkin i Marka Edelmana.
Równocześnie w Polsce i za granicą 27 stycznia 2019 r. odbędą się specjalne pokazy polsko-amerykańskiego filmu "Kto napisze naszą historię". To fabularyzowany dokument o podziemnym archiwum getta warszawskiego. Główne role zagrali Piotr Głowacki, Karolina Gruszka, Jowita Budnik i Wojciech Zieliński.
Podczas prac porządkowych w Otwocku dokonano historycznego odkrycia. Pod posadzką stodoły znaleziono skrytkę, w której Sabina i Aleksander Smolakowie ukrywali podczas wojny Żyda Moshe Bajtla.
Ponad 670 tys. osób, w tym przeszło połowa z zagranicy, odwiedzi w tym roku Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. To znakomity wynik, podobny do osiąganego przez Muzeum Narodowe w Warszawie i Muzeum Powstania Warszawskiego. Rekord popularności pobiła wystawa czasowa "Obcy w domu. Wokół Marca'68". Obejrzało ją ponad 116 tys. widzów.
Prof. Daniel Blatman z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie został głównym historykiem wystawy stałej Muzeum Getta Warszawskiego. W Izraelu krytycy tej decyzji traktują ją jako "listek figowy" dla polityki historycznej polskich władz.
Laureatem czwartej edycji konkursu Muzeum Historii Żydów Polskich "Polin" został Tomasz Wiśniewski, który przywraca pamięć o białostockich Żydach.
Dziś mija 76 lat od likwidacji utworzonego przez Niemców obozu pracy dla Żydów w podwarszawskim Karczewie. O godz. 16. przed starym młynem przy ul. Częstochowskiej rozpoczną się rocznicowe uroczystości.
Na grobie zamordowanych w czasie wojny Haliny i Józefa Landauów na cmentarzu parafialnym w Radości pojawiła się kartka. Jest na niej prośba o kontakt z administracją. Czy to wstęp do likwidacji grobu ofiar Zagłady, którego nie odwiedza rodzina?
Archiwum Ringelbluma, które działało w getcie warszawskim, to unikatowy zbiór dokumentów opowiadających o życiu Żydów pod okupacją i jedno z najważniejszych świadectw Zagłady. Powstał o nim długo wyczekiwany film, który otworzy rozpoczynający się w poniedziałek Warszawski Festiwal Filmów o Tematyce Żydowskiej.
Od piątku w Muzeum Historii Żydów Polskich "Polin" można oglądać wystawę Tamary Sztymy i Anny Czerwińskiej. Wystawa zaczyna się od animowanego filmu, który opowiada o tym, co wydarzyło się 100 lat temu. Dalej wchodzimy do książki Janusza Korczaka "Król Maciuś Pierwszy".
Od niedzieli trwa żydowskie święto Sukot upamiętniające wyjście Izraelitów z Egiptu. Na tę okazję wyznawcy judaizmu budują szałasy. Kilka takich obiektów powstało w Warszawie, w tym jeden mobilny, który jeździ po mieście.
Poniedziałek 24 września to ostatni dzień wystawy "Obcy w domu. Wokół Marca '68" w Muzeum Historii Żydów Polskich "Polin". Od 9 marca obejrzało ją ponad 110 tys. osób. Na pożegnanie ekspozycji organizatorzy szykują wyjątkową aukcję.
Tylko do poniedziałku 24 września w Muzeum Polin czynna jest wystawa "Obcy w domu. Wokół Marca '68". Od chwili otwarcia 9 marca zwiedziło ją ponad 110 tys. osób. To fenomenalny wynik.
To już 15. edycja Festiwalu "Warszawa Singera". Przez ponad tydzień w całej Warszawie będzie można wysłuchać wyjątkowych koncertów, obejrzeć ciekawe filmy i spektakle, a nawet napić się izraelskiego wina.
Kazimiera Jasik oraz jej trzy córki, Maria, Janina i Helena, w czasie okupacji udzieliły pomocy żydowskiej dziewczynce. Przez kilka tygodni ukrywały dziesięcioletnią Larissę Sztorchan w swoim mieszkaniu w Warszawie przy placu Mirowskim 9, traktując jak członka rodziny. W czwartek w gmachu Żydowskiego Instytutu Historycznego odznaczono je tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.
W książce "Teraz '43. Losy" mamy dwa połączone ze sobą oblicza stolicy: wojenne i współczesne. Fotomontaże Marcina Dziedzica i opowieści Magdaleny Kicińskiej są przejmujące. Po każdym rozdziale trzeba po prostu zapłakać.
Marszem pamięci i modlitwy rozpoczną się w niedzielny wieczór obchody 76. rocznicy likwidacji gett w Otwocku, Falenicy i Rembertowie. Ich mieszkańców Niemcy wywieźli do obozu zagłady w Treblince i wymordowali w komorach gazowych.
Żeby to wszystko wydarzyło się w jakieś letnie popołudnie, w Polsce, jakby nigdy nie było żadnego Wołynia, a Treblinka była nikomu nieznaną osadą na prowincji. Taka mi się wymarzyła historia alternatywna. Taka Polska, zupełnie z innej opowieści.
Nowa siedziba Teatru Żydowskiego zostanie ulokowana w kamienicy przy ul. Próżnej, u zbiegu z pl. Grzybowskim. Zrujnowany budynek przejdzie rozległy remont, po którym zmieni funkcję z mieszkaniowej na kulturalną.
- Spakowałem trochę książek. Mama kupiła mi talerze, ściereczki do kuchni. Ojciec powiedział: "Trzymaj się" czy coś takiego. Zaraz po tym wyszedł z dworca. Nie chciał patrzeć na odjeżdżający pociąg - opowiada Jerzy Neftalin, który na fali antysemickiej nagonki w marcu 1969 r. wyjechał do Szwecji.
Niedawno miała swoją premierę książka pod redakcją Barbary Engelking i Jana Grabowskiego "Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski". Czytamy w niej m.in.: "Wymowa liczb jest nieubłagana: dwóch spośród każdych trzech Żydów poszukujących ratunku zginęło - najczęściej za sprawą swoich sąsiadów, chrześcijan". Badaczy interesowały lata 1942-1945, czyli okres likwidacji gett i potem.
W wieku 101 lat odszedł Henryk Prajs, ostatni członek przedwojennej społeczności żydowskiej Góry Kalwarii, który wciąż tutaj mieszkał. W przeszłości kawalerzysta i żołnierz Września '39, był jednym z najbardziej znanych i szanowanych mieszkańców swojego rodzinnego miasta.
- Warszawa już wtedy była największym centrum żydowskiej kultury w Europie, a na świecie drugim takim miejscem po Nowym Jorku. Była wibrującym życiem miastem żydowskich muzyków, inteligencji.
Polska Rada Chrześcijan i Żydów organizuje marsz "Szlakiem Pomników Getta Warszawskiego". Jego uczestnicy będą się zatrzymywali na trasie przy kolejnych upamiętnieniach, by odmówić modlitwy żydowskie, chrześcijańskie i wspólne psalmy po polsku i hebrajsku.
"Nie chcemy brać udziału w obchodach prezydenckich, zawłaszczonych przez polityków, którzy w tym roku chronią się barierkami i kontrolą tożsamości, w obchodach przeżartych pustką, narodową celebrą, z przedstawicielami rządu, którego premier potrafi drugą ręką zapalić znicz hitlerowskim kolaborantom z NSZ" - piszą organizatorzy niezależnych obchodów rocznicy powstania w warszawskim getcie, wśród nich przyjaciele Marka Edelmana.
- Jeśli chciałby pan zapoznać się z dokładnym opisem kolacji pesachowej, to zachęcam do przeczytania o Ostatniej Wieczerzy - mówi Szlomo Jaworski z synagogi Beit Warszawa.
59 amerykańskich senatorów apeluje do premiera Mateusza Morawieckiego o zmiany w ustawie reprywatyzacyjnej, której projekt, według nich, dyskryminuje potomków Żydów ocalałych z Holocaustu.
Już w maju Ida Kamińska, Alina Margolis-Edelman, Zygmunt Bauman oraz Jerzy Lipman powitają podróżnych wysiadających z Dworca Gdańskiego. Murale z ich wizerunkami powstają w ramach akcji "Witamy w domu" i towarzyszą wystawie w Muzeum Polin.
- Pojawił się pomysł, by przygotować wizytę delegacji Episkopatu Polski w Izraelu - powiedział w TVN biskup pomocniczy archidiecezji warszawskiej Rafał Markowski. Po nowelizacji ustawy o IPN, która odbiła się szerokim echem na całym świecie, "ubolewa nad jej konsekwencjami". Nasze wszelkie działania są skierowane na to, by dać poczucie Żydom mieszkającym w Polsce, by byli spokojni - podkreślił
Jeśli Magdalena Ogórek rzeczywiście pójdzie z warszawskim muzeum do sądu w obronie swojej antysemickiej wypowiedzi, udowodni, że nie podjęła żadnych kroków, by lepiej pojąć, co napisała.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
